جراحی اپیکو
آپیکوکتومی یک عمل جراحی ساده و جزئی است که روی کودکان و بزرگسالان به عنوان روشی برای درمان دندان‌های در معرض خطر و جلوگیری از عوارض بالقوه‌ی جدی انجام می‌شود. جراحی آپیکوکتومی (Apicoectomy) به عنوان جراحی انتهای ریشه نیز شناخته می‌شود. دلیل این امر، برداشتن نوک ریشه دندان و بافت اطراف آن است. این عمل، جراحی اپیکال یا جراحی آپیکو نیز نامیده می‌شود که به راس یا انتهای دندان اشاره دارد.
اگر دندان پزشک به شما می‌گوید که شما به جراحی اپیکال احتیاج دارید، احتمالاً به این دلیل است که حتی اگر روی دندان‌های شما از قبل، درمان کانال ریشه انجام شده است، التهاب و عفونت باقیمانده در نزدیکی نوک ریشه همچنان وجود دارد که به استخوان فک شما رسید است.
جراحی آپیکو چیست و چه پزشکانی آن را انجام می‌دهند؟
آپیکوکتومی ممکن است توسط دندانپزشک انجام شود. اگر چه اغلب توسط یک متخصص ریشه انجام می‌شود. این روش توسط جراح یا اندودنتیست انجام می‌شود و معمولاً هنگامی توصیه می‌شود که درمان ریشه کانال استاندارد، بر روی دندان انجام شده باشد اما برای نجات دندان و جلوگیری از عوارض بعدی کافی نیست. در مواردی که نگرانی آناتومیکی با نوک ریشه وجود دارد، مانند تجمع آلودگی در فضای ریشه و در کنار آن. در این مواقع، عمل آپیکوکتومی می‌تواند برای جلوگیری از مشکلاتی که بعدا می‌تواند روی چندین دندان تاثیر بگذارد مفید باشد.
اگر دندانپزشک شما یک عمل جراحی آپیکو را توصیه می‌کند، به این دلیل است که هیچ گزینه‌ی واقعی دیگری جز برداشتن کل دندان شما نیست. در این صورت، برای جلوگیری از تغییر مکان دندان‌های مجاور، به کاشت، بریج یا دندان مصنوعی متحرک احتیاج دارید. آپیکو یک عمل جراحی جزئی است که در آن ریشه دندان برداشته می‌شود و بعد از آن مهر و موم می‌شود. این عمل معمولا توسط یک متخصص اندودنتیکس انجام می‌شود. یعنی دندانپزشکی که در تشخیص و درمان درد ناشی از بیماری کانال ریشه تخصص کافی دارد.
آیا جراحی آپیکوکتومی دندان دردناک است؟
آپیکو می‌تواند تهاجمی‌تر از یک جراحی معمول کانال ریشه باشد؛ به این معنی که زمان بهبودی معمولا دردناک‌تر است. بیماران برای جلوگیری از هرگونه درد، بی‌حسی موضعی را در حین عمل اپیکوکتومی انجام می‌دهند. البته ناراحتی و تورم جزئی بعد از عمل طبیعی است.
درد پس از عمل معمولاً در طی چند روز اول به طور مداوم کاهش می‌یابد. طوری که، بیش از یک سوم بیمارانی که برای این عمل مراجعه می‌کنند، ترجیح می‌دهند از داروهای ضد درد استفاده نکنند. آن دسته از بیمارانی هم که دارو مصرف کردند، تسکین با استفاده از مسکن‌های بدون نسخه را کافی دانستند.
روش کار جراحی انتها ریشه دندان چگونه است؟
برای جراحی آپیکو (جراحی انتها ریشه دندان)، قبل از انجام هر کاری بی‌حسی موضعی به شما داده می شود تا اطراف دندان آسیب دیده را بی حس کند. در این روش، اندودنتیست شما لثه را برش داده و بافت لثه را به سمت کنار می‌کشد تا به ریشه برسد. معمولاً همانند هر بافت آلوده اطراف ریشه، فقط چند میلیمتر از ریشه برداشته می‌شود. پس از برداشتن نوک ریشه، کانال ریشه داخل دندان تمیز و با یک پرکننده کوچک مهر و موم می‌شود تا از عفونت در آینده جلوگیری کند. متخصص ریشه دندان ممکن است برای اطمینان درمان دندان و فک شما، عکس دیگری با اشعه ایکس بگیرد تا هیچ فضایی در آنجا نباشد که بتواند عفونت جدیدی را در آنجا ایجاد کند.
سپس بافت بخیه زده می‌شود. به مرور لثه شما بهبود پیدا می‌کند. استخوان فک شما نیز در نهایت در نتیجه پر شدن انتهای ریشه بهبود می‌یابد. به طور کلی نباید احساس درد و ناراحتی زیادی داشته باشید. عمل اپیکواکتومی معمولا از ۳۰ تا ۹۰ دقیقه طول می‌کشد. البته محل قرارگیری دندان و پیچیدگی ساختار ریشه می‌تواند بر زمان مورد نیاز برای تکمیل جراحی تاثیر بگذارد.
پس از عمل جراحی و بهبودی، ممکن است کمی ناراحتی یا تورم داشته باشید که طی چند روز آینده به تدریج کاهش می‌یابد و در عرض یک یا دو روز شما می‌توانید فعالیت‌های عادی خود را از سر بگیرید. پزشک برای کمک به مبارزه با عفونت مجدد یا جلوگیری از عفونت بعد از عمل، آنتی بیوتیک تجویز می‌کند. برای درد هم، داروهای ضد التهاب مانند ایبوپروفن باید کافی باشد. بخیه‌ها معمولا ظرف یک هفته برداشته می‌شوند. در حین انجام بخیه‌ها، باید مراقب مسواک زدن و نخ دندان کشیدن خود در نزدیکی محل جراحی باشید.
میزان موفقیت عمل اپیکوکتومی
عمل آپیکو (Apico)، به عنوان روش‌های معمول سرپایی دندانپزشکی در نظر گرفته می‌شود. حدود ۹۷ درصد از بیماران، بعد از جراحی آپیکال تا پنج سال بعد هنوز نتایج عالی و در بیش از ۷۵ درصد موارد، پس از ۱۰ تا ۱۳ سال نتایج خوبی دارند. یک منبع معتبر نشان داده است که عمل جراحی آپیکو راهی مطمئن برای حفظ دندان‌های تحت تاثیر عفونت یا سایر مشکلات ریشه است.
خطرات و عوارض جراحی اپیکوکتومی
در موارد نادر ممکن است دچار عفونت یا آسیب عصبی شوید. با این حال، این عوارض بعید به نظر می‌رسد و می‌تواند با انواع مختلفی از روش‌های دندانپزشکی و نه فقط با عمل آپیکو رخ دهد.
شکست در عمل آپیکو
اگر جراحی آپیکو نتواند باعث بهبود علائم شود یا به درستی بهبود نیابد، اپیکوکتومی به عنوان یک شکست شناخته می‌شود. البته از موارد نادر است. بخصوص اگر متخصص ریشه دندان شما در این روش تجربه کافی داشته باشد. یک مطالعه معتبر در سال ۲۰۱۱ نشان داد که علت اصلی نارسایی جراحی آپیکال، وجود شکاف در قسمت انتهای ریشه است که باعث می‌شود که باکتری‌ها دوباره به داخل دندان نشت کنند.
اگر به عمل آپیکو نیاز دارید، آن را جدی بگیرید
آپیکو یک روش جراحی سرپایی است که به عنوان جایگزینی برای درمان کانال ریشه دندان استفادهی‌شود. این روش زمانی انجام می‌شود که درمان کانال ریشه معمولی نتیجهطلوبی نداشته باشد و برای نجاتندان آسیب دیدهروری باشد. انجام آپیکو می‌تواند در جلوگیری از عوارض جدی مرتبط با سلامت دهان و فک شما بسیار مؤثر باشد.
درمان کانال ریشه به طور معمول در داخل دندان انجام می‌شود، که پالپ (بافت زنده دندان) که شامل اعصاب، رگ‌های خونی و بافت‌های همبند است، در آن قرار دارد. سیستم کانال ریشه از محفظه پالپ منشعب می‌شود. در صورت التهاب یا عفونت پالپ، درمان کانال ریشه ضروری است و ممکن است به دلایلی مانند اقدامات دندانپزشکی مکرر، ترک‌ها، تراشه‌ها یاکستگی‌ها لازم شود. اگر پالپ بمیرد، محفظه پالپ وانال‌ها می‌توانند آلوده شده و عفونت در نهایت به استخوان فک گسترش یابد.
در صورتی که پالپ دندان آسیب دیده یا پوسیده باشد و منجر به درد شدید شود، درمان کانالیشه ضروری است تا از استخراج دندان جلوگیری شود.ما هنگامی که درمان کانال ریشه به روش معمول نتیجه ندهد، جراحی ریشه (آپیکو) لازم است. آپیکوخرین راه حل برای نجات دندان آسیب دیده است و در غیر این صورت، باید دندان کاملاًرداشته شود.ین روش در صورت ادامه عفونت و التهاب در ناحیه استخوانی در انتهای دندان پس از درمان ناموفق کانالیشه استفاده می‌شود.
دندانپزشک بافت لثه را در نزدیکی دندان باز می‌کند تا استخوان زیرین مشخص شود و بافت آلوده برداشته شود. انتهای ریشه نیز برداشته می‌شود. پس از آن، پرکننده کوچک را برای مهر و موم کانال ریشه قرار داده می‌شود. بی‌حسی‌های موضوعی این روش راحت می‌کند و بیشتر بیماران روز بعد به فعالیت‌های عادی خود برمی‌گردند.
