جراحیهای لثه، و جراحی لثه با لیزر که یکی از آن هاست مجموعهای از روشها و تکنیکهای جراحی هستند که بر روی بافت لثه انجام میشوند و به دو هدف اصلی درمانی و زیبایی صورت میگیرند. این جراحیها برای درمان بیماریهایی مانند تحلیل لثه یا بهبود سلامتی لثه انجام میشوند و یا برای بهبود ظاهر لثه و اصلاح لبخند لثهای، به عنوان جراحی زیبایی لثه شناخته میشوند.
جراحی لثه با لیزر یکی از روشهای پرکاربرد در این زمینه است که برای اهداف درمانی و زیبایی به کار گرفته میشود. برای انجام جراحی لثه، انواع مختلفی تعریف شدهاند که بسته به هدف جراحی میتوانند درمانی، زیبایی و یا فرنکتومی باشند.
جراحی لثه درمانی برای بهبود وضعیت سلامتی لثه و درمان بیماریهای مانند تحلیل لثه انجام میشود. در حالی که جراحی زیبایی لثه، برای بهبود ظاهر لثه و اصلاح لبخند لثهای صورت میگیرد. همچنین فرنکتومی یکی دیگر از روشهای جراحی لثه است که برای جراحی قطعهای از بافت لثه به منظور بهبود دسترسی به دندانها و ایجاد فضای کافی برای پروتزهای دندانی انجام میشود.
در مجموع، اگر دندانپزشک شما انجام جراحی لثه با لیزر را توصیه کرده است، خواندن محتوای مرتبط با اهداف درمانی و زیبایی جراحی لثه، میتواند به شما کمک کند تا بیشتر با روشهای مختلف این جراحی آشنا شوید و انتخاب بهتری را برای درمان یا بهبود ظاهر لثه خود داشته باشید.
انواع جراحی درمانی لثه
هدف اصلی از جراحی درمانی لثه، درمان بیماریهای لثه و پریودنتال (التهاب و عفونت) است. در این نوع جراحیها، ملاک زیبایی لثه نبوده و هدف اساسی، بازگرداندن و احیای بافت آسیب دیده لثه، استخوان و اطراف دندان خواهد بود.
برای درمان بیماریهای لثه، چندین روش درمانی وجود دارد که جراحی لثه از مهمترین آنهاست. در این نوع جراحی، با تمرکز بر روی بافت لثه، بافتهای آسیب دیده حذف شده و بافت سالم به محل اصلی بازگردانده میشود. همچنین، در صورت لزوم، میتوان با استفاده از پوششدهی لثه، بافتهای دور از دندان را به بافت لثه نزدیکتر منتقل کرد.
روشهای دیگری مانند تمیزی دندانها و رعایت بهداشت دهان و بالا بردن سطح بهداشت شخصی نیز برای جلوگیری از تکرار بیماریهای لثه، مورد استفاده قرار میگیرند.
با توجه به نوع بیماری و شدت آسیب، ممکن است انجام چندین جراحی درمانی لثه، الزامی باشد. این جراحیها، علاوه بر بهبود بافت لثه و استخوان، میتوانند به عمق خونریزی دندانی و عدم تثبیت دندانی نیز کمک کنند.
در کل، جراحی درمانی لثه به عنوان یکی از روشهای درمانی بیماریهای لثه، میتواند به شدت در بهبود سلامت دندانها کمک کند و برای حفظ سلامت دهان و دندانها بسیار حائز اهمیت است.
جراحی فلپ (کاهش عمق پاکت)
در صورتی که بیماری شدید لثه (پریودنتیت) با آنتیبیوتیک درمانی و جرمگیری دندان، درمان نشود، ممکن است نیاز به جراحی فلپ (Flap surgery) داشته باشید. این جراحی توسط متخصص لثه (پریودنتیست) یا جراح دهان انجام میشود.
قبل از شروع این جراحی، به شما یک بی حسی موضعی زده میشود تا ناحیهای که دندانپزشک روی لثه شما کار میکند بیحس شود. سپس دندانپزشک برای تمیز کردن ریشه دندان و ترمیم استخوان آسیب دیده، بخشی از لثه شما را با ایجاد برش عقب میکند. در تمام این فرآیند، پاکت پریودنتال و استخوان اطراف دندان نیز تمیز شده و آسیبهای استخوانی ناشی از بیماری لثه ترمیم میشوند.
در طول جراحی، ممکن است استخوان ناحیه عمل، صاف و تغییر شکل داده شده تا پلاک میکروبی کمتری برای تجمع داشته باشد. همچنین، برای ترمیم و بازسازی استخوان آسیب دیده، ممکن است از قسمت دیگری از بدن یا با مواد دیگر پیوند استخوان صورت بگیرد.
در انتهای عمل نیز فلپ لثه بخیه شده و با گاز پوشانده میشود تا خونریزی متوقف شود. با انجام جراحی فلپ، بیمار بهبود قابل توجهی در وضعیت سلامت لثه و دندان خود حاصل خواهد کرد.
جراحی پیوند لثه
پیوند لثه نوعی از انواع جراحی لثه است که برای اصلاح اثرات تحلیل لثه به دنبال بیماری انجام میشود. این یک جراحی سریع و نسبتاً ساده است که در آن پریودنتیست برای احیای لثه اقدام به پیوند بافت میکند. پیود لثه در شرایطی لازم است که در آن لثه پس روی کرده و ریشه یا قسمت تحتانی دندانها به صورت عریان و خارج از لثه نمایان هستند.
هرچند که نوع گرفت و پیوند برای این جراحی ممکن است متفاوت باشد اما در اغلب اوقات دندانپزشک بافت سالم و مشابه لثه را از سقف دهان برمیدارد و از آن برای ساختن پیوند لثه در جایی که عقب رفته است استفاده میکند.
تحلیل رفتن لثه زمانی اتفاق میافتد که خط لثه عقب رفته و با این عقب نشینی بخشهایی از ریشه دندان در معرض دید قرار میگیرد. این مشکل باعث افزایش حساسیت دندان، به ویژه هنگام خوردن یا نوشیدن غذاهای سرد یا گرم میشود. در صورت عدم درمان تحلیل لثه، این مشکل می تواند در نهایت منجر به تضعیف ریشه و از دست دادن دندان شده و سلامتی دهان و دندان نیز به طرز جدی با خطر روبرو کند.
انواع پیوند لثه
پیوند لثه بر اساس نوع بافتی که برای پیوند برداشته میشود به سه دسته تقسیم میشود که انتخاب روش مناسب بر عهده متخصص لثه و وضعیت دهان و دندان بیمار دارد.
پیوند بافت همبند لثه: رایجترین نوع پیوند لثه است که در آن از ناحیه سقف دهان استفاده شده و متخصص لثه بافت زیر لایه گوشت سقف دهان را استفاده کرده و به اطراف نواحی لثه آسیب دیده پیوند میزند.
پیوند بافت آزاد لثه: این روش نیز همانند روش همبند است با این تفاوت که دقیقاً بافت برداشته شده از سقف دهان را به صورت مستقیم به ناحیه مورد نظر پیوند میزنند.
پیوند لثه پدیکل: در این روش به جای بافت سقف دهان، از بافت لثه و یا بافتهای مجاور دندان آسیب دیده استفاده میشود. برای انجام این روش باید بافت لثه بیمار از استحکام بالایی برخوردار باشد.
فرنکتومی با لیزر
در داخل دهان ما ساختارها یا بافتهای عضلانی به نام فرنوم یا فرنولوم وجود دارد. این بافتها در اصل متصل کننده، کنترل و یا محدود کننده هستند. در دهان 2 نوع فرنوم زبانی و لبی داریم. فرنوم زبانی زبان را به کف حفره دهان متصل میکند و وظیفه آن محدود کردن حرکات زبان و کمک به کنترل آن است. فرنوم لبی نیز، لبها را به بافت لثه و استخوان فک متصل میکند. به طور مشابه وظیفه این فرنوم نیز کنترل حرکات لب است.
زمانی که فرنومها چسپندگی پیدا کنند یا خیلی کوتاه و سفت شوند مشکلات متعددی از جمله مشکل در صحبت کردن (مشکلات تکلم) یا فاصله بین دندانها ایجاد میشود که زیبایی لبخند را نیز با مشکل مواجه میکند. برای برداشتن فرنوم، نوعی عمل جراحی لثه به نام فرنکتومی صورت میگیرد که بسیار رایج است. فرنکتومی زبانی در اصل یک جراحی درمانی محسوب میشود اما فرنکتومی لبی بیشتر جنبه زیبایی دارد.
انواع جراحی زیبایی لثه
جراحی لثه همیشه با اهداف درمانی انجام نمیشود. گاهی اوقات ممکن است بدون اینکه هیچ علائمی در خصوص بیماریهای لثه وجود داشته باشد، صرفاً به جهت بهبود ظاهر لثه بر روی آن جراحی صورت بگیرد. جراحی زیبایی لثه معمولاً به دنبال اصلاح طرح لبخند (به جهت هماهنگی بیشتر لثه با دندانها) و یا تسهیل سایر پروسههای زیبایی در نظر گرفته میشود. مهمترین جراحیهای زیبایی که بر روی بافت لثه صورت میگیرد لیفت لثه و فرنکتومی هستند که در ادامه بیشتر درباره آنها توضیح داده شده است.
لیفت لثه
در برخی افراد بنا به دلایلی مانند ژنتیک و التهاب، بافت لثه به مقدار قابل توجهی روی سطح دندان را میپوشاند. در این افراد جایگاه خط لثه غیرطبیعی خواهد بود و علاوه بر زیبایی، میتواند برای سلامت دهان و دندان در آینده مشکلاتی ایجاد کند.
زمانی که بافت لثه به صورت غیرطبیعی و بیش از حد روی دندان را بپوشاند حین لبخند زدن نمای لبخند اغلب نازیبا و نامتوازن است. به این لبخند اصطلاحاً لبخند لثهای یا گامی اسمایل گفته میشود و اصلاح این لبخند یکی از اهداف جراحی زیبایی لثه است.
لیفت لثه با لیزر
خوشبختانه با پیشرفت فناوریهای دندانپزشکی امروز میتوان بیشتر جراحیهای لثه را با کمک لیزر دندانپزشکی ترتیب داد. در واقع اگر تا چندسال پیش جراحی تنها با تیغ قابل اجرا بود، امروزه جراحی لثه با لیزر بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. مزیت جراحی لثه با لیزر، تهاجمی نبودن آن، به حداقل رسیدن خونریزی، تسریع روند درمان و بهبودی بسیار بسیار سریعتر است.
در روش لیفت لثه با لیزر، بافت نرم اضافی که روی دندانها را پوشانده با لیزر برداشته میشود.
لیفت لثه برای ارتودنسی با لیزر
برای بیماران ارتودنسی حتماً لازم است در ابتدا از سلامت لثه بیمار مطمئن شد. در نتیجه در صورت وجود مشکلات لثهای، پیش از شروع ارتودنسی، حتماً باید این مشکلات درمان شود. اگر متخصص برای نصب براکتهای ارتودنسی فضا و سطح کافی در جلوی دندان نداشته باشد، قبل از نصب براکتها، با کمک لیزر یا با کمک تیغ جراحی، خط لثه را کاهش داده تا بتواند براکتها را به خوبی بر روی دندانها نصب کند.
همچنین در آن دسته از بیماران ارتودنسی که در حین درمان یا پس از برداشتن دستگاههای ارتودنسی با التهاب بافت لثه و یا افزایش غیرطبیعی بافت لثه روبرو هستند، ممکن است لیفت لثه و یا تسکین التهاب با لیزر توصیه شود.
لیفت لثه برای افزایش طول تاج
دندانهایی که به شدت آسیب دیدهاند و با روشهای معمولی دیگر مانند پر کردن قابل ترمیم نیستند، در صورت امکان با روکشها ترمیم میشوند. برای نصب روکش دندان لازم است که دور تا دور دندان آسیب دیده را بتراشند تا روکش به خوبی با سمنت به دندان تراش خورده متصل شود.
در بیشتر اوقات بدون هیچ مشکلی روکش نصب میشود. اما گاهی اوقات ممکن است نسج دندانی زیادی برای حمایت روکش وجود نداشته باشد. در این مواقع قبل از نصب روکش، مقداری از بافت لثه را کاهش میدهند تا سطح بیشتری از دندان در معرض دید قرار بگیرد. بالا بردن لثه برای نصب روکش نوعی جراحی لثه است که عمل افزایش طول تاج نیز خوانده میشود.
جراحی لثه برای رفع برآمدگی لثه
در برخی موارد ممکن است برآمدگیهایی در لثه ظاهر شود که منشاً استخوان زیر لثه است و خود لثه به خودی خود تورم و یا برآمدگی ندارد. در این موراد لازم است با انجام جراحی زیبایی لثه، لثه شکافته شده و استخوان زیر آن تراشیده شود و فرم لثه و استخوان زیر آن به شکل درست خود دربیاید.
جراحی لثه برای رفع تیرگی لثه
افراد سیاه پوست یا افرادی که پوست تیرهای دارند به علت رسوب رنگدانهها در بافت جلدی لثهها دارای لثههای تیره رنگی هستند. هر چه پوست فرد تیرهتر باشد، احتمال این عارضه نیز بیشتر خواهد شد. البته ممکن است به دلیل برخی بیماریها نیز رنگ لثه تیره شود. به هر ترتیب میتوان با انجام جراحی زیبایی لثه با لیزر به سادگی رنگ لثه را روشن کرد.
مزایای جراحی لثه با لیزر
اناجم انواع جراحیها مخصوصاً جراحیهای لثه با لیزر مزایای زیادی نسبت به تیغ جراحی دارد که در ادامه بیان شده است و همین مزایا سبب برتری این روش جراحی شده است.
این روش تقریبا هیچ دردی را برای بیمار ایجاد نکرده لذا نیازی به استفاده از بی حس کننده های موضعی نیست.
لیزر به طوز کامل باکتری ها را از بین برده و مانع از بیماریهای عفونی در دهان می شود. لیزر به خوبی می تواند محیطی که تحت تاثیر خود بوده را از وجود هر گونه میکروبی پاکسازی کند.
در لیزر درمانی احتمال خونریزی لثه نسبت به روش تیغ جراحی بسیار کم بوده و جراحت کمتری را در پی خواهد داشت.
عملیات جراحی لثه با لیزر بسیار دقیق بوده و موجب میشود دندانپزشک با دقت و تسلط بیشتری بر روی ناحیه مورد نظر عمل جراحی را انجام دهد.
در روش لیزر درمانی لثه پس از حذف بافتهای عفونی و آسیب دیده دیگر هیچ نیازی به بخیه و دردسرهای بعد از آن نیست.
بافتهای عفونی لثه و یا بافتهایی که دچار التهاب شده اند به کمک لیزر متورم نشده و باعث ایجاد ناراحتی و یا درد در لثه نمیشوند.
لیزر قادر است بافت های نرم لثه را بدون آسیب رساندن به بافت های مجاور حذف نماید.
دوره بهبود درمان با لیزر در مقایسه با روش های دیگر جراحی لثه بسیار کمتر بوده و در نتیجه بیمار را کمتر درگیر مراقبت های پس از جراحی خواهد کرد.
هزینه جراحی لثه چقدر است؟
بسته به اینکه جراحی به چه روشی و برای حصول چه نتایجی انجام میشود، هزینهها متفاوت خواهد بود.
هزینه لیفت لثه
همانطور که پیشتر مطرح شد، افراد زیادی برای داشتن لبخند زیبا به دنبال انجام لیفت لثه هستند؛ لیفت لثه میتواند هم با جراحی و هم بدون جراحی (با لیزر) انجام میشود. بر همین اساس و با توجه به روش مورد استفاده و البته مواردی دیگر از قبیل نوع لثه بیمار و نیز جنس دندانهای او هزینه لیفت لثه متغیر خواهد بود.
هزینه پیوند لثه
همانطور که پیشتر مطرح شد، افراد زیادی برای داشتن لبخند زیبا به دنبال انجام لیفت لثه هستند؛ لیفت لثه میتواند هم با جراحی و هم بدون جراحی (با لیزر) انجام میشود. بر همین اساس و با توجه به روش مورد استفاده و البته مواردی دیگر از قبیل نوع لثه بیمار و نیز جنس دندانهای او هزینه لیفت لثه متغیر خواهد بود.
مراقبتهای پس از جراحی لثه
در جراحی لثه نیز همانند هر جراحی دیگری لازم است که بیمار بعد از اتمام جراحی مجموعه مراقبتهایی را تا مدت زمان مشخص رعایت کند تا بهبودی کامل حاصل شود. از آنجاکه جراحی لثه در دهان انجام میشود، یکی از مهمترین مراقبتها رعایت رژیم غذایی خواهد بود که در ادامه به طور کامل مطرح شده است.
رژیم غذایی بعد از لیفت لثه
تا سه ساعت پس از جراحی لثه چیزی نخورید و پس از آن مایعات یا غذای نرم مانند سوپ گرم میل کنید؛ این رژیم غذایی را دو تا سه روز ادامه دهید. از آشامیدن نوشابههای الکلی، کربناتدار و میل کردن خوراکیهای سفت و تردی مانند چیپس خودداری کنید تا محل جراحی آسیب نبیند. نوشیدن مایعات فراوان و داشتن رژیم غذایی متعادل برای بهبود یافتن لثهها بسیار مهم است.
کنترل خونریزی احتمالی بعد از جراحی لثه
خونریزی یا ترشح تا یک یا دو روز پس از جراحی طبیعی است. از شستن شدید دهان یا محکم تف کردن خودداری کنید، چون با این کار لخته خون باز میشود. توصیه میکنیم دهان را تا چهار ساعت پس از جراحی نشویید.
اگر پس از جراحی لثه خونریزی قطع نشد چای کیسهای یا گاز پانسمان مرطوبی را روی محل خونریزی دهنده بگذارید و به مدت 20 دقیقه آرام فشار دهید. این کار را در صورت لزوم تکرار کنید. آرام و بیحرکت بمانید، دراز بکشید و دو یا سه بالش زیر سر بگذارید تا سر بالاتر قرار بگیرد. در نهایت اگر خونریزی بند نیامد، حتماً با دندانپزشک تماس بگیرید.
کنترل تورم بعد از جراحی لثه
ورم خفیف یکی از واکنشهای معمول بدن در دوران بهبود است. برای به حداقل رساندن ورم یک کیسه یخ یا کمپرس سرد و مرطوب را به مدت 10 تا 20 دقیقه روی ناحیه متورم بگذارید این کار را به مدت 48 ساعت چند بار تکرار کنید. اگر ورم بیشتر شد یا دچار درد و ناراحتی شدید، با دندانپزشک تماس بگیرید.
نکات بهداشت دهان و دندان
تمیز نگه داشتن لثهها و دندانها پس از جراحی لثه بسیار مهم است. رعایت بهداشت باعث میشود نتایج بهتری به دست بیاید و بافت لثه نیز سریعتر التیام یابد. شب اول پس از جراحی دندانها را با ملایمت مسواک بزنید. روز بعد دندانها را نخ بکشید، نخ را به آرامی به لثههای جراحی شده نزدیک کنید. نخ را محکم بین دندانها و لثهها نکشید تا اتصال جدید به خوبی شکل بگیرد.