مراحل کامپوزیت دندان

آیا می‌دانید که کامپوزیت دندان یک روش زیبایی برای ترمیم دندان هاست که با استفاده از مواد چسبنده بسیار قوی و مقاوم، ارتباط محکمی با عاج و مینای دندان برقرار می‌کند؟

بله، کامپوزیت دندان یکی از روش‌های ترمیم دندان است که اغلب برای بهبود ظاهر دندان‌های پوسیده، شکسته یا بدفرم استفاده می‌شود. این روش با استفاده از مواد شیمیایی شبیه به لاستیک و شیشه، درون دندان قرار داده می‌شود تا به دندان طبیعی شبیه شود.

مراحل کامپوزیت دندان عبارتند از:

• تهیه دندان: در این مرحله، دندان مورد نظر برای ترمیم، با استفاده از تیغه‌های اختصاصی، پیل بری و خشک شده و آماده‌ی ترمیم می‌شود.
• ایجاد فضا برای کامپوزیت: پس از تهیه دندان، فضای لازم برای قرار گیری کامپوزیت به واسطه‌ی چسبنده‌های مخصوص ساخته می‌شود.
• اولین لایه کامپوزیت: در این مرحله، اولین لایه‌ی کامپوزیت درون فضای تهیه شده، قرار داده می‌شود و با استفاده از نور UV ، سخت شده و محکم می‌شود.
• لایه‌های بعدی کامپوزیت: پس از قرار دادن اولین لایه کامپوزیت، لایه های بعدی به ترتیب قرار داده می‌شوند تا اندازه و شکل دندان را به صورت کامل مورد پوشش قرار دهند.
• شکل دهی و تراشیدن: پس از اعمال تمام لایه‌های کامپوزیت، شکل دهی و تراش دندان با استفاده از دستگاه‌های اختصاصی صورت می‌گیرد تا به شکل طبیعی دندان بشود.
• حالت دهی: در این مرحله، دندان پس از شکل دهی و تراشیده شدن، به شکل نهایی خود حالت داده می‌شود و با استفاده از نور UV، سخت شده و به دندان طبیعی شبیه می‌شود.
• پولیش: در مرحله آخر، دندان ترمیم شده پولیش می‌شود تا به شکلی کامل و براق به چشم بیاید و به دندان‌های دیگر بپیوندد.

مراحل قرار دادن کامپوزیت روی دندان

با‌توجه به این‌که بسیاری از افراد برای انجام کامپوزیت دندان دچار شک و تردید هستند، قصد داریم تا در این بخش به معرفی کامل مراحل انجام این کار بپردازیم.

مشاوره اولیه و آماده‌سازی

مرحله مشاوره با دندانپزشک، یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین مراحل پیش از انجام کامپوزیت است؛ زیرا در این مرحله بیمار مشکلات خود را به دندانپزشک بیان می‌کند و از او مشورت‌های لازم را می‌خواهد. در این مرحله، توانایی و مهارت دندانپزشک نیز مورد سنجش قرار می‌گیرد تا از وقوع مشکلات و عوارض احتمالی جلوگیری شود.

در این مرحله، شما می‌توانید بنابر صلاح دندانپزشک، دندان‌های خود را آماده‌سازی کنید. این آماده‌سازی به منظور تمیزی و انجام زیر‌سازی مناسب انجام می‌شود؛ زیرا اگر این مرحله به‌درستی و بادقت انجام نشود، میزان دوام و ماندگاری کامپوزیت را کاهش می‌دهد. در این مرحله، لازم نیست دندان شما تراشیده شود و صرفاً ایرادات سطحی آن برطرف می‌شوند.

انتخاب رنگ کامپوزیت و اسید شویی

در این مرحله، شما می‌توانید به راحتی با توجه به سختی کم، رنگ کامپوزیت مورد نظر خود را انتخاب کنید و همزمان با آن، اسید شویی سطح دندان خود را نیز انجام دهید. دندانپزشک تمامی رنگ‌های موجود کامپوزیت را به شما نشان می‌دهد و از شما خواسته می‌شود تا با قرار دادن هر یک از آن‌ها در کنار رنگ دندان خود، رنگ مورد نظر خود را انتخاب کنید. البته در این میان، دندانپزشک نیز با کمک شما، می‌تواند راهنمایی‌های لازم را به شما ارائه دهد. مهمترین نکته در انتخاب رنگ مورد نظر، این است که رنگ کامپوزیت باید نه تنها به رنگ دندان‌های دائمی شما شبیه باشد، بلکه باید با رنگ پوست شما همخوانی داشته باشد.

پس از انتخاب رنگ مورد نظر، نوبت به اسید شویی می‌رسد؛ زیرا این مرحله نیز بسیار مهم است و می‌تواند پیوند بین سطح دندان‌ها و مواد کامپوزیت را مقاومت بخشد. تمامی دندانپزشکان برای انجام این مرحله، از یک ماده ژله‌ای که حاوی ۳۰ الی ۴۰ درصد اسید فسفریک است، استفاده می‌کنند و آن را با استفاده از سرنگ روی سطح دندان پخش می‌کنند. پس از گذشت ۲۰ ثانیه، این ترکیب شسته شده و از دهان خارج می‌شود. دندانپزشک می‌تواند پس از معاینه، در صورت نظر مثبت خود، برای مراحل بعدی دندان فرد را آماده کند.

قراردهی عامل پیونددهنده و فرم‌دهی ماده کامپوزیت

در این مرحله دندانپزشک می‌بایست ماده‌ای را به منظور ایجاد پیوند میان سطح دندان و کامپوزیت روی سطح دندان بیمار با استفاده از اپلیکاتور یا یک برس کوچک قرار دهد. پس از انجام این کار و تاباندن نور لیزر برای ۲۰ الی ۳۰ ثانیه، دندانپزشک می‌تواند فرم‌دهی کامپوزیت را آغاز نماید. در این مرحله می‌بایست میزان تمرکز و توانایی دندانپزشک در حد بسیار بالایی باشد؛ چراکه این مرحله بسیار مهم بوده و در داشتن نتیجه‌ای خوشایند نقش بسیاری مؤثری دارد. دندانپزشک باید با استفاده از هوش، خلاقیت و مهارت خود لایه‌گذاری و قراردهی مواد روی سطح دندان را به‌خوبی انجام دهد تا در نهایت این دندان نیز به سایر دندان‌ها شبیه باشد.

سفت کردن مواد و پالیش کردن کامپوزیت

اگر با گذشت مرحله قبلی، دندانپزشک از روند کار خود رضایت داشته باشد می‌بایست لایه کامپوزیت انجام شده را با استفاده از نور لیزر به مدت ۲۰ الی ۳۰ ثانیه در جای خود ثابت کند. اگر پس از انجام این کار همچنان رضایت دندانپزشک و مراجعه‌کننده حاصل نشد، می‌بایست مرحله قرار دادن لایه کامپوزیت تکرار شود تا رضایت افراد کامل به‌دست آید. پس از انجام این مراحل نوبت به صاف نمودن سطح دندان با استفاده از دیسک‌های کوچک مخصوص خدمات دندانپزشکی پالیش و نوار سمباده می‌رسد که تمامی دندانپزشکان این کار را به منظور داشتن ظاهر طبیعی دندان، صاف و درخشان شدن آن انجام می‌دهند.

دندانپزشک براساس نظر خود و مشورت با مراجعه‌کننده کار را به اتمام رسانده و از فرد می‌خواهد که برای آخرین بار با استفاده از آینه، ایرادات و نقص‌های موجود را بیان کرده تا دندانپزشک به اصلاح آن‌ها بپردازد. اگر فرد عیب و ایرادی مشاهده نمود، دندانپزشک با استفاده از کاغذی کاربنی در میان دندان‌های بیمار، عیب‌های موجود را یافته و آن‌ها را اصلاح می‌کند.

آیا مراحل جایگذاری کامپوزیت، به نوع دندان بستگی دارد؟

جالب است بدانید که پاسخ به این سؤال کاملاً نسبی بوده و به عواملی چون مهارت دندانپزشک، جنس دندان، میزان آسیب دندان و… بستگی دارد. بسیاری از مراجعه‌کنندگان پیش از آغاز روند درمان با سؤالات مختلفی روبه‌رو خواهند شد. برای مثال یکی از این سؤالات، امکان انجام کامپوزیت برای انواع دندان‌ها همچون دندان کج، دندان فاصله‌دار، دندان‌های جلو و دندان شکسته است. در توضیح کامل و البته جزئی پیرامون تمامی حالات باید ذکر کرد که برای دندان‌های کج امکان استفاده از کامپوزیت دندان وجود خواهد داشت؛ اما بهتر است حین به‌کار گرفتن این روش، ارتودنسی نیز برای رفع کج بودن دندان مورد استفاده قرار گیرد.

کامپوزیت برای دندان‌های کج، فاصله‌دار و دندان‌های جلو

اگر شما نیز دارای دندان‌هایی کج هستید، اصلاً نگران نباشید؛ چراکه می‌توانید به‌راحتی دندان‌های خود را با قیمتی بسیار مقرون‌به‌صرفه کامپوزیت و ارتودنسی نمایید. از دیگر حالات دندان می‌توان به دندان‌های فاصله‌دار یا دیاستم اشاره کرد. بسیاری از افراد دندان‌هایی با این حالت دارند که اغلب بر اثر عواملی چون عدم داشتن سایز مناسب دندان‌ها، ژنتیک و… پدید می‌آید. برای تعداد زیادی از افراد این سؤال رخ می‌دهد که آیا امکان انجام کامپوزیت برای دندان‌های فاصله‌دار نیز وجود دارد یا خیر!

برای پاسخ به این سؤال باید گفت بله؛ چراکه یکی از بادوام‌ترین، مقرون‌به‌صرفه‌ترین و رایج‌ترین روش‌های درمانی برای از بین بردن فاصله میان دندان‌ها، کامپوزیت نام دارد. جالب است بدانید که تمامی مراحل کار شبیه به دندان‌های عادی بوده و شما می‌توانید در سریع‌ترین زمان ممکن به بهترین نتیجه دست یابید. شاید شما نیز با افراد بسیار زیادی معاشرت کرده باشید که دندان دائمی خود را بر اثر عوامل مختلف چون پوسیدگی، ضربه و… از دست داده‌اند.

در واقع برای این قشر از افراد استفاده از کامپوزیت تبدیل به یک آرزو شده و اکثر افراد تمایل به انجام آن خواهند داشت. می‌توان به این گروه از افراد نیز این اطمینان خاطر را داد که هیچ‌گونه خطری آن‌ها را تهدید نکرده و می‌توانند با مراجعه به دندانپزشکی مجرب، از وی جهت انجام این شیوه درمانی درخواست نمایند. شاید شما نیز در رابطه با دندان‌های قدامی یا جلو اطلاعاتی کسب کرده باشید. در واقع در جوامع دندانپزشکان انجام کامپوزیت دو دندان جلو با نامی دیگر یعنی کامپوزیت ونیر نیز شناخته می‌شود. همانند سایر حالات، برای دندان‌های جلو نیز کامپوزیت انجام شده و شما می‌توانید با این کار مزایایی چون سرعت بالا، قیمت مقرون‌به‌صرفه، خطر کمتر و ظاهری طبیعی‌تر را تجربه نمایید.

ماندگاری و مدت زمان انجام کامپوزیت چقدر است؟

از آنجایی که انجام کامپوزیت مزایای متعددی همچون ماندگاری بسیار زیاد، قیمت مقرون‌به‌صرفه، نصب سریع و آسان و… را دارد، اکثر افراد برای از بین بردن ایرادات جزئی یا اساسی خود از این روش بهره‌مند می‌شوند. بسیاری از دندانپزشکان برای انجام این کار زیبایی نیاز به صرف زمان آن‌چنانی نداشته و اغلب در طول یک روز آن را به سرانجام می‌رسانند. لازم به ذکر است که این زمان می‌تواند بسته به شرایط مراجعه‌کننده برای تمامی افراد یکسان نباشد؛ چراکه نصب کامپوزیت برای هر فرد مستلزم پشت سر گذاشتن چندین مرحله است.

تمامی این مراحل ثابت هستند و هر فرد باید مراحلی چون عکس‌برداری اولیه، ترمیم آسیب‌های دندان، انتخاب رنگ کامپوزیت، اسید شویی دندان و… را پشت سر بگذارد. براساس آمار به‌دست آمده از فعالیت دندانپزشکان می‌توان گفت نصب کامپوزیت تقریباً به ۴۰ الی ۶۰ دقیقه زمان نیاز خواهد داشت. همان‌طور که بیان گردید یکی از دلایل انتخاب کامپوزیت توسط افراد میزان ماندگاری آن است؛ چراکه دوام آن بسیار زیاد بوده و شما می‌توانید با رعایت اصولی نکات مربوط به کامپوزیت به مدت ۵ الی ۱۰ سال از آن نگهداری کنید.

عوامل موثر در مدت زمان ماندگاری کامپوزیت دندان

البته باید بدانید که عوامل متعددی می‌توانند در دوام و ماندگاری کامپوزیت مؤثر واقع شوند. از سری عوامل مهم و مؤثر در میزان ماندگاری کامپوزیت می‌توان به مهارت و تخصص دندانپزشک، نوع و جنس دندان مراجعه‌کننده، رعایت و پیروی از قوانین بعد از انجام کامپوزیت، جنس کامپوزیت به‌کار رفته، روش نصب و… اشاره کرد. اولین و مهم‌ترین دلیل ماندگاری کامپوزیت مربوط به تخصص و مهارت دندانپزشک است؛ چراکه عدم اطلاع از نکات مربوط به این کار می‌تواند مشکلات متعددی را برای مراجعه‌کننده به همراه داشته باشد.

جالب است بدانید که اگر دندانپزشک مربوطه سطح زیرین دندان را به‌خوبی تمیز نکرده و پوسیدگی‌های آن را از بین نبرده باشد، این اتفاق می‌تواند علاوه‌بر ایجاد عفونت در دهان و دندان شما، میزان ماندگاری کامپوزیت را نیز کاهش دهد. اگر می‌خواهید مدت زمان ماندگاری و کارایی کامپوزیت شما بسیار مطلوب باشد، توصیه می‌شود تا از دندانپزشک خود درخواست نمایید که بهترین و مرغوب‌ترین برند کامپوزیت را برای شما به‌کار گیرد.

برخی از افراد نسبت به رعایت قوانین بعد از کامپوزیت کاهلی کرده و به سادگی از آن عبور می‌کنند؛ در واقع این افراد در حق خود اجهاف نموده و می‌توانند سلامت دندان و دهان خود را به خطر بیندازند. همچنین از دیگر مسائل مهم می‌توان به جنس و نوع دندان افراد اشاره کرد؛ چراکه این ملاک می‌تواند دوام و ماندگاری کامپوزیت را تحت تأثیر قرار دهد.

تکنیک لایه بندی در کامپوزیت دندان چیست؟

امروزه روش‌های مختلفی از جمله تکنیک بالک فیل، تکنیک لایه‌بندی افقی، تکنیک لایه‌بندی عمودی، تکنیک لایه‌بندی افقی افزایشی، تکنیک سه طرفه، جداسازی عاج و مینای دندان، تکنیک لایه‌بندی دو رنگ و… وجود دارند که در این بخش به انجام کامپوزیت به روش لیرینگ یا لایه‌بندی پرداخته می‌شود. لازم به ذکر است که هدف نهایی تمامی این روش‌ها، ترمیم دندان بوده و تنها مراحل انجام آن متفاوت خواهند بود. بسیاری از مراکز دندانپزشکی این روش را در مواقع خاص استفاده می‌کنند؛ چراکه انجام آن کمی باسختی همراه است و دندانپزشک می‌بایست لایه‌های از بین رفته دندان را با استفاده از مواد کامپوزیتی ترمیم و بازسازی کند.

البته در وهله اول رضایت بیمار مهم بوده و می‌بایست برای انتخاب روش‌های گوناگون کامپوزیت، نظر وی را نیز اعمال کرد؛ چراکه انجام این روش باتوجه به تمام سختی‌های آن بسیار باارزش و مفید خواهد بود. تمامی مراجعه‌کنندگان در این مرحله می‌توانند از دندانپزشک خود، درخواست استفاده از بهترین متریال و تکنیک انجام را داشته باشند. اغلب دندانپزشکان حاذق در این مرحله تمام هوش، دانش و مهارت خود را به‌کار گرفته و با استفاده از مواد اولیه‌ای چون چینی شفاف یا مات، سرامیکی و… بهترین کامپوزیت را برای شما به‌وجود می‌آورند.

همان‌طور که می‌دانید دندان هر فرد دارای ۴ بخش اساسی از جمله عاج، مینا، سمنتوم و پالپ دندان است که برای انجام روش لایه‌بندی، دندانپزشک مربوطه حتماً به اندازه عاج و مینای دندان توجه ویژه‌ای خواهد داشت. علت این توجه بدین سبب بوده که بیشترین میزان تأثیر بر دندان یک فرد را عاج دندان به‌وجود آورده و می‌تواند به سادگی قابل مشاهده باشد. لازم به ذکر است که در این روش شما می‌توانید بنابر نظر دندانپزشک خود، یکی از ۱۶ رنگ موجود را انتخاب کرده و تنها پیش از آن نسبت به رنگ دندان و تناسب آن با سایر دندان‌ها توجه نمایید. همچنین براساس نظرات دندانپزشکان مختلف، انجام این روش در مقایسه با سایر تکنیک‌ها بسیار مفید است و می‌تواند به علت داشتن عوارض و معایب بسیار کمتر در برابر سایر روش‌ها، بسیار بادوام باشد.

سخن پایانی

در این مطلب به معرفی مراحل کامپوزیت دندان پرداختیم. اگر شما نیز جزء افرادی هستید که از کیفیت دندان خود رضایت کافی ندارید، توصیه می‌شود تا با استفاده از کامپوزیت دندان که یکی از بهترین و متداول‌ترین روش‌های زیبایی در حوزه دندانپزشکی محسوب می‌شود تمامی ایرادات موجود را برطرف سازید. جالب است بدانید که کامپوزیت‌ها موادی خمیری شکلی هستند که توسط دندانپزشک مربوطه روی سطح دندان مراجعه‌کننده قرار می‌گیرند. همچنین کامپوزیت دارای انواع مختلفی است و به شما این امکان را می‌دهد تا براساس رنگ دندان خود، یکی از گزینه‌های موجود را انتخاب نمایید. لطفا نظرات خود را در قسمت نظرات این مطلب با ما به اشتراک بزارید.

سوالات متداول                                                                                                  

کامپوزیت دندان چیست؟                                                                                           

بسیاری از افراد برای حذف دائمی برخی از مشکلات دهان و دندان خود از جمله بدفرمی، زردی، ترمیم دندان‌های ترک‌خورده یا شکسته از متریالی به نام کامپوزیت دندان استفاده می‌کنند.

حین استفاده از کامپوزیت مصرف کدام مواد غذایی ممنوع است؟                                                             از آنجایی که وجود رنگ‌دانه‌های موجود در مواد غذایی چون هویج، ادویه‌جات و… سبب تغییر رنگ کامپوزیت می‌شوند، تمامی دندانپزشکان توصیه می‌کنند حتی‌الامکان شش ماه تا یکسال از این مواد غذایی کمترین استفاده را داشته باشید. اگر چنین امری برای شما امکانپذیر نیست، هر زمان که متوجه تغییر رنگ کامپوزیت شده‌اید، بهتر است نزد دندانپزشک مراجعه کرده و از پالیش استفاده نمایید.

آیا پس از انجام کامپوزیت، امکان استفاده از نخ دندان وجود دارد؟                                                           

از آنجایی که کامپوزیت‌ها دارای انواع مختلفی چون کامپوزیت درشت‌ دانه (ماکروفیل)، کامپوزیت ریزدانه (میکروفیل) و… هستند، می‌بایست دندانپزشک مربوطه با استفاده از امکانات مناسب، کامپوزیت را به‌گونه‌ای انجام دهد که امکان استفاده از نخ دندان برای مراجعه‌کننده وجود داشته و منجر به هیچ‌گونه پوسیدگی، التهاب لثه و… نشود.

آیا انجام کامپوزیت، موجب ایجاد بوی ناخوشایند دهان خواهد شد؟

چنانچه دندانپزشک مربوطه برای انجام این کار از تجهیزات مناسب به‌صورت اصولی و صحیح استفاده کند، به هیچ عنوان این اتفاق رخ نخواهد داد. البته لازم به ذکر است که این موضوع تنها به دندانپزشک مربوط نبوده و اگر مراجعه‌کننده نسبت به انجام برخی از کار‌ها چون استفاده از نخ دندان، پالیش نامناسب و… کاهلی نماید، این اتفاق سریعاً به حقیقت خواهد پیوست.

میزان ماندگاری کامپوزیت چقدر است؟                                                                                  

باتوجه به این‌که استفاده از مواد اولیه کامپوزیت به دندانپزشک شما مربوط می‌شود، اگر وی از بهترین متریال اولیه به روش اصولی استفاده کند، قطعاً کامپوزیت به مدت ۴ الی ۵ سال ماندگاری خواهد داشت.