کیست دندان چیست؟
کیست دندان، یک نوع کیست دهانی است که در بافتهای نرم دهان، مانند لثهها، لبها و حتی در فضای اطراف دندانهایی که هنوز از استخوان فک بیرون نیامدهاند، شکل میگیرد. این کیستها به صورت برآمدگی یا کیسههایی شکل میگیرند که با مایعات گاهاً چرکی پر شدهاند.اکثر کیستهای دهانی غیرسرطانی (خوش خیم) هستند، اما در برخی موارد میتوانند تهاجمی باشند و به استخوان و بافتهای دیگر منتقل شوند و مشکلاتی را ایجاد کنند. علت و شیوه درمان کیست دهان بستگی به منشأ و ماهیت آن دارد حتما نام کیست ریشه دندان به گوش شما خورده در ادامه بحث به ان میپردازیم.
کیستهای دندانی، که با نام کیست دندان شناخته میشوند، از جمله شایعترین انواع کیستهای دهانی هستند. برای درک کاملتر درباره ماهیت کیست دندان و دهان، تفاوت آن با آبسهها و انواع مختلف آن، میتوانید در این صفحه به تفصیل بخوانید.
کیست با منشاء دندانی
همانطور که در بخش قبلی گفته شد، کیستهای دهانی انواع مختلفی دارند ولی در این مقاله به موضوع کیستهای با منشأ دندانی پرداخته خواهد شد. در تصویر زیر کیستهای دندان را مشاهده خواهید کرد که چهار نوع شایع آن عبارتند از:
- کیست دنتی ژروس: کیستی است که بر روی تاج دندانی که هنوز رویش پیدا نکرده است، تشکیل میشود.
- کیست رویشی: این نوع کیست نیز همانند کیست دنتی ژروس بر روی تاج دندان تشکیل میشود با این تفاوت که در بافت نرم لثهای برای دندان در حال رویش (دائمی یا شیری) ایجاد میشود. معمولاً در کودکان بیشتر دیده میشود.
- کیست رادیکولار: کیستی با منشأ دندانی است که بر روی ریشه دندان تشکیل میشود.که به ان کیست ریشه دندان گفته می شود.
- کیست لثه جانبی: این نوع کیست در کنار دندان تشکیل میشود.
کیست با منشاء غیر دندانی
- کیست مجرای نازوپالاتین.
- مزانشیمی خوش خیم
- تومورهای جزئی غدد بزاقی.
تفاوت کیست دندان و آبسه دندان
- طبیعت: کیست دندان یک کیسه پر از مایع است که با پوستهای محصور شده است، در حالی که آبسه دندان یک عفونت چرکی است که هنوز پوسته مجزای خود را ندارد.
- حساسیت: آبسه دندان بیشتر از کیست دندان حساسیت نشان میدهد. این به خاطر داشتن چرک در داخل آبسه و همچنین واکنش سیستم دفاعی برای مقابله با عفونت است.
- درد و التهاب: کیست دندان معمولاً به آرامی رشد میکند و چندان دردناک نیست، اما آبسه دندان یک التهاب دردناک و متورم است. در صورتی که کیست آلوده و عفونی شود، ممکن است به آبسه تبدیل شود، اما برعکس آن صادق نیست و آبسه هرگز به کیست تبدیل نمیشود.
بنابراین، هرچند آبسه دندان شباهتهایی به کیست دارد، اما با داشتن حاوی چرک بودن و حساسیت بیشتر، درد و التهاب قابل تشخیص است. در مقابل، کیست دندان عموماً به آرامی رشد میکند و دردناک نیست، اما ممکن است در صورت آلوده شدن به آبسه تبدیل شود
درباره روش های کاشت ایمپلنت مطالعه فرمایید
کیست دندان عقل
دندان عقل معمولا در افراد با سن ۱۰ تا ۳۰ سال شکل میگیرد و در اکثر موارد به دلیل نبود جای کافی برای رشد، ناهموار و به طور ناقص در میآید. کیست دندان عقل، کیست بسیار بزرگی است که معمولاً اطراف دندان عقل نهفته است.بروز کیست دنتی ژروس یا کیست فولیکولار که در اطراف تاج دندان رویش نیافته رشد میکند، در مورد دندانهای عقل و دندانهای نیش فک بالا بیشتر دیده میشود. بنابراین کیستی که از آن با عنوان کیست دندان عقل نام برده میشود کیست جداگانهای نیست و همان کیست فولیکولار اطراف تاج دندان عقل است.
طبیعتاً از آنجا که دندان عقل از سایر دندانها بزرگتر است، کیست یا فولیکولی که بر روی تاج دندان شکل میگیرد نیز بزرگتر است.
آسیبهای ناشی از کیست دندان عقل میتواند شامل درد، التهاب، تورم، عفونت و شکستگی در فک باشد. بهتر است در صورت تشخیص کیست دندان عقل، به سرعت به دندانپزشک متخصص مراجعه کنید.
علائم بروز کیست دندان
کیست دهان و دندان علائمی دارد که الزاماً همه این علائم به طور همزمان مشاهده نمیشود. ممکن است فردی تعدادی یا همه این علائم را مشاهده کند. برخی از علائم معمول کیست دندان شامل موارد زیر است:
- درد و تورم در محل دندان
- حساسیت به گرما و سردی
- تغییر شکل گوشههای دهان
- رگههای سفید رنگ روی لثه
- افزایش حجم لثه در محل دندان
علل ایجاد کیست در دندان معمولاً به دلیل عفونت یا آسیب دیدگی در دندان شکل میگیرند. برخی از علل شایع کیست دندان عبارتند از:
- ترک دندان: وقوع ترک در دندان میتواند باعث ورود باکتریها به داخل دندان شده و عفونت را ایجاد کند. این عفونت سپس میتواند به شکل یک کیست توسعه یابد.
- عفونت باکتریایی در دندان: وجود باکتریها در دندان، به خصوص در صورت عدم درمان عفونتهای لثه و پوسیدگی دندان، میتواند منجر به ایجاد کیست شود.
- پوسیدگی دندان: پوسیدگی شدید در دندان، زمینهساز ایجاد عفونت و کیست میشود. وقتی که پوسیدگی از لایههای بیرونی دندان عبور کرده و به لبه کانال ریشه دسترسی پیدا کند، باعث ایجاد عفونت و کیست میشود.
- آسیب دیدگی در دندان: ضربه یا صدمه به دندان ممکن است باعث شکستگی یا ترک دندان شود که در نتیجه باکتریها وارد دندان شده و عفونت و کیست را به همراه داشته باشد.
- عدم بهداشت صحیح در دندان: عدم رعایت بهداشت دهان و دندان میتواند باعث تجمع باکتریها در داخل دهان و ریشههای دندان شود. این باکتریها میتوانند منجر به عفونت و ایجاد کیست شوند.
- انسداد کانال ریشه دندان: اگر کانال ریشه دندان به هر دلیلی بسته شود، میزان اکسیژن درون دندان کاهش مییابد و باعث ایجاد محیط مناسب برای رشد باکتریها و شکلگیری کیست میشود.
مهم است بدانید که این فقط برخی از علل شایع کیست دندان هستند و عوامل دیگر نیز ممکن است در شکلگیری کیست تأثیرگذار باشند. در صورت بروز علائمی مانند درد، تورم یا حساسیت در منطقه دندان، بهتر است به دندانپزشک خود مراجعه کنید تا تشخیص دقیق را بررسی کند و درمان مناسب را تجویز کند
