آبسه دندان یک نوع عفونت است که در لثه و یا دندان شکل می‌گیرد. آبسه به صورت تورم قرمز و ظاهری شبیه جوش ممکن است روی لثه مشاهده شود. علل مختلفی برای ایجاد آبسه دندان وجود دارد، اما یکی از مهمترین علل آن عدم پاک کردن مواد غذایی بین دندان‌ها و در دهان است که باعث تولید باکتری می‌شود. این باکتری‌ها به تدریج باعث پوسیدگی سطح دندان می‌شوند.

از نظر ظاهری، سطح دندان‌ها فرم و سختی استوار دارند، اما درون آنها بافتی نرم و متشکل از سلول‌های خونی و عصبی وجود دارد. بنابراین، اگر سطح دندان آسیب ببیند، عفونت و باکتری از طریق این آسیب وارد بافت داخلی دندان و لثه می‌شود و باعث ایجاد آبسه می‌گردد.

علائم آبسه دندان

معاینه دندان با یک پزشک دندانپزشک می‌تواند تشخیص دقیقی درباره وجود آبسه دندان ارائه دهد. علائم آبسه دندان می‌تواند متنوع باشد و شامل موارد زیر است:

درد: در ناحیه عفونت، در هنگام خوردن غذا و لمس کردن محل آبسه درد احساس می‌شود. این درد ممکن است تدریجاً شدیدتر شود.
حساسیت به سرما و گرما: دندان ممکن است حساسیت بیشتری نسبت به دماهای سرد و گرم نشان دهد.
احساس بد در دهان و تغییر در طعم غذا: ممکن است احساس بدی در دهان و تغییر در طعم غذا (بد طعم شدن) رخ دهد.
بوی بد دهان: عفونت می‌تواند باعث بوی نامطبوع در دهان شود.
درد در زمان باز کردن دهان: باز کردن دهان ممکن است درد و ناراحتی به همراه داشته باشد.
مشکلات در بلع غذا و تنفس: ممکن است سختی و ناراحتی در حین بلع غذا و تنفس رخ دهد.
تب: عفونت شدید می‌تواند باعث ایجاد تب در بدن شود.
درد در فک و زیر چانه: درد و احساس ناراحتی در منطقه فک و زیر چانه ممکن است رخ دهد.
تورم و التهاب لثه: لثه می‌تواند متورم، قرمز و در نقاط مشخصی برجسته و آبسه شود.

در نهایت، درد آبسه دندان ناگهانی شروع می‌شود و با گذر زمان شدت آن افزایش می‌یابد و به حدی اشتباه می‌شود که غیر قابل تحمل می‌شود. برای تشخیص دقیق و درمان صحیح، بهتر است تا پزشک دندانپزشک را مشاوره کنید.

انواع آبسه دندان

اگر پوسیدگی دندان به درستی معالجه نشود، می‌تواند منجر به آلودگی و عفونت بافت داخلی دندان شده و حتی از آن نفوذ کرده و استخوان فک را تحت تأثیر قرار دهد. همچنین، در برخی موارد ممکن است تنها لثه تحت تأثیر قرار گیرد و آسیب ببیند. در نتیجه، انواع مختلف آبسه دندان شکل می‌گیرد. این انواع آبسه دندان به طور کلی در سه دسته زیر قابل تقسیم بندی هستند:

آبسه دندان سطحی: این نوع آبسه دندان زمانی رخ می‌دهد که عفونت و آلودگی از پوسیدگی دندان به بافت لثه نفوذ می‌کند و عفونت در سطح لثه شکل می‌گیرد. در این حالت، لثه ممکن است قرمز و متورم شود و ظاهری جوش مانند داشته باشد.
آبسه دندان پری‌اپیکال: این نوع آبسه دندان در صورتی رخ می‌دهد که عفونت و آلودگی از پوسیدگی دندان به بافت داخلی دندان و عصب (احشاء) نفوذ کند. این باعث تحریک و التهاب عصب دندان می‌شود و درد شدید و حساسیت در دندان ایجاد می‌کند.
آبسه دندان پری‌آپیکال: این نوع آبسه دندان وقتی رخ می‌دهد که عفونت و آلودگی از دندان به فضای پیرامتول دندان و استخوان فک گسترش یابد. در این حالت، علاوه بر درد و حساسیت دندان، ممکن است درد و تورم در منطقه استخوان فک نیز رخ دهد.

با توجه به خطور عفونت و عوارض جدی که می‌تواند ایجاد کنند، درمان درست و به‌موقع پوسیدگی دندان مهم است. برای تشخیص و درمان صحیح، بهتر است با پزشک دندانپزشک مشورت کنید.

آبسه لثه

این نوع فقط در لثه بروز می کند و آسیب و ربطی به دندان ندارد که در علم پزشکی به آن آبسه جینجیوال هم می گویند

آبسه پریودنتال

در این نوع عفونت از دندان عبور می کند و استخوان های کنار دندان را تحت تاثیر قرار می دهد. گاها این نوع آبسه با درد فک همراه است و به شکل زائده هایی در قسمت بیرونی دهان می توان آن را دید مانند نواحی زیر چانه.

آبسه پری اپیکال

عفونت ازسطح دندان وارد بافت نرم دندان می شود و در نهایت ریشه دندان را درگیر می کند

درمان آبسه دندان

با توجه به آنچه از انواع آبسه گفتیم شکل درمان آبسه دندان هم متفاوت خواهد بود. برای درمان چند روش وجود دارد که با هم مرور می کنیم:

روش خانگی درمان آبسه و دندان درد

می‌توان گفت روش‌های خانگی فقط برای تسکین موقت و کاهش درد در آبسه دندان استفاده می‌شود و بهبودی کامل نمی‌توان از طریق این روش‌ها حاصل کرد. بنابراین، برای بهبود و درمان مناسب دندان، حتماً باید به پزشک دندانپزشک مراجعه کرد. درست است که اگر آبسه تخلیه شود، درد کاهش می‌یابد، اما ترکیدن آبسه در خانه بسیار خطرناک است و بهتر است این کار توسط پزشک انجام شود تا عفونت به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابد.

روش‌های درمان خانگی ممکن است شامل استفاده از نشاسته با آب گرم باشد تا خمیری شکل بگیرد، سپس این خمیر را در محل آبسه قرار داد تا آبسه به تدریج جذب شود و درد و عفونت دندان کاهش یابد. همچنین، سیر به عنوان یکی از گیاهان آنتی‌باکتریال معروف است و مصرف آن در اشکال مختلف می‌تواند به کاهش عفونت کمک کند. می‌توان آن را مستقیماً روی دندان قرار داد یا عصاره‌ای از آن را در دهان نگه داشت تا به آرامی عفونت دندان را کاهش دهد. همچنین، ترکیب سیر با زنجبیل و نمک دریا برای کاهش درد و آبسه دندان مفید است.

علاوه بر این موارد، غرغره با سرکه سیب و استفاده از عصاره گل میخک نیز می‌تواند موثر در کاهش درد و آبسه دندان باشد. با این حال، برای درمان صحیح و کامل، بهتر است پزشک دندانپزشک را مشاوره کنید. او می‌تواند شیوه‌های درمانی حرفه‌ای و مناسب را برای شما تعیین کند.

جراحی درمان آبسه

روش نهایی درمان آبسه دندان مراجعه به دندانپزشک متخصص آنلاین آبسه دندان و انجام عمل جراحی روی دندان است. اگر دندانپرشکان عمومی قادر به جراحی دندان نباشند در آن صورت باید به متخصص ریشه دندان که اندودنتیست گفته می شود مراجعه کرد. اما انجام عمل جراحی بر روی آبسه نسبت به نوع آن متفاوت است. در نوع جینجیوال یا آبسه لثه با ایجاد برش بر روی لثه، آبسه تخلیه می شود و آن را از روی بافت حذف می کنند. در نوع پری اپیکال بعد از حذف و برداشتن بافت آسیب دیده، دندان باید عصب کشی شود و سپس با مواد مخصوص دندان پر می شود و در نهایت روکش مناسبی از مواد مقاوم روی دندان گذاشته می شود که باعث می شود دندان همچنان کارایی خود را داشته باشد. در آبسه پریودنتال هم کیسه آبسه برداشته می شود و اگر لازم باشد دندان جراحی می گردد. در برخی وارد به علت برگشت دوباره عفونت و یا ناکارایی دندان دندانپزشکان دندان را از ریشه می کشند.

عوارض آبسه دندان

آبسه دندان اگر به موقع به پزشک مراجعه نشده و تحت درمان قرار نگیرد، عوارضی را با خود دارد که ممکن است زندگی فرد را به خطر بیاندازد. عفونت و باکتری انباشته در آبسه ممکن است به صورت و گردن و سایر اندام های بدن منتقل شود. در این شرایط فرد به علت واکنش سیستم ایمنی بدن ممکن است دچار تب شود. همچنین غدد لنفاوی که یکی از غدد محافظ بدن هستند به علت حمله باکتری ها متورم و دردناک می شوند. اما خطرات آبسه دندان به این موارد محدود نمی شود، چنانچه تحقیقات ثابت کرده اند که عفونت های دهان و دندان تاثیر مستقیمی بر روی آسیب های قلبی و عروقی دارند. بنابراین بهتر است دندان درد و آبسه جدی گرفته شود و در اسرع وقت به پزشک مراجعه کرد.

مراجعه به پزشک برای درمان آبسه

همان طور که پیش تر گفتیم درمان های خود سرانه برای برداشتن آبسه ممکن است خطرناک باشند و از طرف دیگر درمان های خانگی موقتی هستند و بعد از مدتی درد دوباره سراغ فرد می آید پس بهتر است پیش از آن که عفونت پخش شود و سایر دندان ها و اندام ها را درگیر کند به دندانپزشک مراجعه کرد تا با تشخیص نوع آبسه آن را درمان کند.

پیشگیری از آبسه دندان

مسلما بهترین کار درباره بیماری های مربوط به دندان پیشگیری است این مروارید های بدن نیاز به مراقبت و توجه دارند تا بتوانند کارایی لازم را برای بدن داشته باشند. دندان ها علاوه بر کارایی منحصر به فرد خود برای بدن و سیستم گوارشی نقش مهمی در زیبایی ما دارند پس توجه به آن ها بسیار ضروری است. اما راه های جلوگیری از آبسه دندان و هرگونه بیماری دندان را می توان در چند سطر خلاصه کرد:

به صورت منظم و تقریبا هر شش ماه یک بار به دندانپزشک مراجعه کنید تا دندان های شما چکاپ شود
بهداشت دندان به صورت روزانه بسیار اهمیت دارد پس به صورت مرتب دو بار در روز دندان ها را حداقل دو دقیقه مسواک بزنید و از دهان شویه و نخ دندان استفاده کنید
مصرف تنقلات و شیرینیجات و نوشابه های گازدار را به حداقل برسانید
دخانیات و الکل مصرف نکنید
تغذیه سالم حاوی لبنیات و سبزیجات و میوه داشته باشید
روزانه چند دقیقه در معرض نور آفتاب باشید و یا از مکمل های ویتامین D3 استفاده کنید.

آبسه دندان کودکان

دندان های شیری از شش ماهگی تا یازده ماهگی شروع به رشد در دهان کودکان می کنند و از یک سالگی تا سه سالگی تقریبا تمام دندان های شیری کودک کامل می شود. و سپس از سن شش و هفت سالگی دندان های شیری لق می شوند و می افتند تا دندان های اصلی جای آن ها را بگیرند. اما دندان های شیری هم در معرض عفونت و پوسیدگی قرار می گیرند بخصوص که اغلب کودکان تمایل بیشتری به مصرف شیرینی جات دارند و نمی توانند صحیح و مداوم مسواک بزنند و از دندان های خود مراقبت کنند. ممکن است بگویید که دندان های شیری دائمی نیستند و درست کردن آن ها بیهوده است، اما این سخن اشتباه است چرا که اگر دندان های شیری کودک ترمیم نشوند تاثیر بدی بر روی دندان های دائمی خواهند داشت. از طرف دیگر عفونت آبسه دندان کودکان برای بدن آن ها که ضعیف تر از بزرگسالان است خطر بیشتری خواهد داشت و احتمال ابتلای آن ها را به روماتیسم های قلبی و مفصلی افزایش خواهد داد پس لازم است تا در صورت مشاهده هر کدام از علائم زیر کودک را به نزد دندانپزشک ببریم:

ایجاد ناحیه قرمز و متورم یا جوش مانند بر روی لثه و اطراف دندان کودک
تب و تهوع
درد در دندان و یا اطراف گردن و چانه و صورت کودک
بوی بد دهان کودک

دندانپزشکان با توجه به ریشه دندان کودک و بافت اطراف آن و همچنین سن کودک نوع درمان را در پیش می گیرند و ممکن است، یکی از سه حالت، برداشتن عصب تاج دندان و یا برداشتن اعصاب ریشه و یا کشیدن کامل دندان شیری را به کار ببندند.

اگر قصد دارید دندان درد کودک را در خانه تسکین دهید می توانید از محلول آب و نمک استفاده کنید. غرغره این محلول باعث کاهش تورم آبسه دندان کودکان می شود و از شدت درد آن ها می کاهد. همچنین استفاده از کمپرس های گرم و سر هم در تسکین درد موثر است. اما نباید مسکن و آنتی بیوتیک را خودسرانه به کودکان داد و همچنین تب کودک در زمان دندان درد باید مدام بررسی شود.

آبسه دندان در بارداری

در زمان بارداری بنا برعلت هایی برخی از زنان دچار مشکلات دندان و پوسیدگی دندان می شوند. علت هایی مانند:

تغییرات هورمونی که سبب حساس شدن لثه ها و متورم شدن آن ها می شود.

تهوع ناشی از بارداری که سبب بالا آمدن اسید معده و آسیب به دندان ها می شود.

عفونت دندان و آبسه دندان در بارداری می تواند برای سلامت مادر و جنین خطرناک باشد و باعث سقط جنین و یا اختلال در رشد او شود، همچنین احتمال تولد پیش از موعد و با وزن کم نوزاد را به دنبال دارد. بنابراین بهتر است که زنان باردار در صورت مشاهده عفونت دهان و دندان به دندانپزشک مراجعه کنند.

اما ممکن است این سوال پیش بیاید که مراجعه به دندانپزشکی برای سلامت جنین خطرناک نباشد. بهتر است مراجعه به دندانپزشک در سه ماه اول بارداری نباشد. در زمان بارداری در صورت مراجعه به دندانپزشک پزشکتان را از بارداری خود مطلع سازید تا اقدامات لازم برای شما انجام گیرد. دندانپزشکان در صورت باردار بودن بیمار از مسکن ها و آنتی بیوتیک ضعیف تر و بی حسی های ایمن استفاده خواهند کرد. اما بهتر است پیش از اقدام به بارداری از سلامت دهان و دندان خود مطمئن شوید.

آبسه دندان در بزرگسالان و کودکان بخاطر ورود عفونت و باکتری از طریق پوسیدگی ها و شکاف دندان به لثه و بافت داخل دندان صورت می گیرد پس لازم است تا با اقدامات پیشگیرانه و رعایت بهداشت دهان و دندان و رژیم مناسب از آسیب به دندان جلوگیری کنیم.

آبسه دندان و علت ایجاد آن + علل ابتلا، راه های درمان و پیشگیری

برچسب‌ها:

آبسه, آبسه دندان