برای درمان دائمی مشکلات مربوط به دندان، پروتز ها یک گزینه ایده آل می باشند. در این زمینه پروتزهای ثابت از جمله مواردی هستند که بخاطر کارکرد مناسبی که در دهان ایجاد می کنند، زیاد مورد استفاده قرار می گیرند. بارزترین ویژگی پروتزهای ثابت، این است که به راحتی از دهان خارج نمی شوند و مانند پروتز های متحرک نمی توانید آن را جابجا کنید. پروتزهای ثابت در دهان فیکس می شوند و با لثه مصنوعی که برای آنها ساخته می شود بر روی فک افراد قرار داده می شوند. استفاده از فناوری ایمپلنت در این پروتزها، باعث می گردد که نواقص و مشکلات موجود در پروتز متحرک برای پروتزهای ثابت وجود نداشته باشد.
پروتز ثابت چیست؟
یک نمونه از دندان های مصنوعی هستند که بر روی یک بافت لثه ای قرار گرفته اند و به صورت قالبی روی لثه طبیعی سوار می گردند. این نوع از پروتزها با توسط پایه های ایمپلنتی به لثه فرد فیکس و متصل می شوند. در پروتز ثابت ابتدا پایه های ایمپلنتی با توجه به تشخیص متخصص و در قسمت خاصی از لثه قرار داده می شوند و بعد از مدتی که پایه ایمپلنتی به طور کامل با لثه فرد بافت پیدا کرد، پروتز ثابت بر روی آن قرار می گیرد.
علت نام گرفتن این پروتزها به عنوان ثابت به این خاطر است که جابجایی آن توسط فرد امکان پذیر نیست و فقط متخصص در محیط مطب می تواند آنها را جابجا کند. خوردن و آشامیدن با پروتز ثابت راحت تر است و مشکلاتی مانند شل شدن و ایجاد لقی در آن بوجود نمی آید.
انواع پروتز ثابت کدام اند؟
با توجه به شرایطی که دندان دارد و میزان خرابی و پوسیدگی، متخصص از نوع متفاوتی از پروتز ثابت استفاده می کند. دو دسته روکش دندان و بریج دندان از مهمترین انواع پروتز ثابت هستند که امروزه به صورت گسترده استفاده می شوند.
۱. روکش دندان
نوع اول که از آنها به اسم روکش دندان یاد می شود، بیشتر حالت محافظتی برای شرایط موجود دندان را دارند. از این روکش ها در مواردی مانند حفظ و نگهداری دندان طبیعی، مراقبت از دندان های آسیب دیده، کمک به فرآیند خوردن و آشامیدن، مراقبت از دندان های تحت درمان و … استفاده می گردد. برای مثال زمانی که فرد در حال گذراندن دوره درمان مربوط به ایمپلنت یا درمان ریشه دندان باشد، با کمک روکش دندان می تواند به امور تغذیه روزانه خود بپردازد و نگرانی و دردی نداشته باشد.
مورد بعدی که از روکش دندان استفاده می شود، در زمینه زیبایی است که به عنوان پوششی بر روی عیوب دندان عمل می کند، در این موارد روکش با چسب دندان (سمان) در محل خود فیکس می گردد. خود روکش دندان چند نوع دارد و از ترکیب و ساختار متفاوتی تشکیل می گردد:
- روکش سرامیکی: از ویژگی این روکش ها می توان به استحکام بالا، ظاهر زیبا و همچنین نزدیک بودن به دندان طبیعی اشاره کرد. عدم وجود فلز و لبه فلزی زیبایی آن را دو چندان می کند.
- روکش زیرکونیا: ساختار این روکش از فلز است و در دندان های میانی و انتهایی استفاده می گردد. میزان استحکام این روکش از روکش سرامیکی بیشتر است اما زیبایی آن کمتر می باشد.
- روکش PFM: به همان نسبت که میزان استحکام روکش افزایش می یابد، زیبایی آن کمتر می شود. روکش های PFM که ترکیبی از پرسلن و فلز هستند، بالاترین استحکام ممکن را ایجاد می کنند اما نباید زیاد روی زیبایی آن حساب کرد.
۲. بریج دندان
دسته دوم از پروتزهای ثابت بریج دندان می باشد. بریج ها در مواردی استفاده می شوند که بین دو دندان سالم، یک یا چند دندان از بین رفته باشند و آن دو دندان این فاصله را محدود کند. در چنین مواردی از دو دندان سالم کمک گرفته می شود و با انجام تغییراتی امکان ایجاد پل بین آن دو دندان فراهم می شود. حالا با کمک این پل، ناحیه خالی از دندان پر می شود و علاوه بر ایجاد زیبایی ظاهری، در زمینه جویدن میوه و غذا، مشکل فرد حل می شود. حالا می تواند به راحتی به روال عادی برگردد.
بریج ها زمانی کاربرد دارند که در یک محدوده به طور کامل دندان آسیب دیده باشد و امکان پر کردن آن فراهم نباشد یا مواردی که فرد یک یا چند دندان را در اثر مشکل یا حادثه ای از دست داده باشد. این نوع از پروتز ثابت خود انواعی دارد. مهمترین انواع بریج عبارتند از بریج سنتی یا معمولی، بریج مری لند، بریج کانتی لور و بریج بر پایه ایمپلنت که یکی از معروف ترین بریج های مرسوم در شرایط کنونی می باشد.
۳. پروتز ثابت بر پایه ایمپلنت
این روش درمانی هم به صورت جزیی تک دندانی، هم به صورت چند دندانی و هم به صورت کامل در مورد بی دندانی، چه برای فک پایین و چه برای فک بالا امکان پذیر می باشد. تعداد ایمپلنت های مورد استفاده به تعداد دندان خالی بستگی دارد. در مواردی که فرد کل دندان های خود را از دست داده باشد در فک بالا حداقل ۸ پایه ایمپلنت دندان و در فک پایین حداقل ۶ پایه ایمپلنت قرار داده می شود. البته این کمترین مقدار ممکن است و با توجه به تشخیص متخصص موارد بیشتر از این هم وجود دارد.
مواد سازنده پروتز ثابت چیست؟
چند دسته کلی و پرکاربرد وجود دارند که ترکیب پروتز را تشکیل می دهند. از جمله مهمترین آنها پروتز های PFM است که فلزی هستند و دارای پرسلن می باشند.
دسته بعدی ترکیبات زیرکونیا می باشند. استحکام این ترکیب بالاست و برای جایگزینی تمام دندان ها چه دندان های جلویی، چه میانی و چه انتهایی قابل استفاده می باشند. پروتز های که در آن از زیرکونیا استفاده میشود بخاطر ظاهر خوبی که دارد نیز، مشکلی برای قرار گیری در دندان های جلوی ایجاد نمی کند.
ترکیبات تمام سرامیکی نیز بخاطر زیبایی زیادی که دارند و به دندان های طبیعی بسیار نزدیک هستند، برای ساخت پروتز ثابت استفاده می شود، اما استحکام پایین تری نسبت به زیرکونیا و PFM دارند. به همین خاطر بهتر است در دندان های میانی و انتهایی استفاده نشود.
برای پروتز ثابت در مدل روکش از ترکیب گلس نیز استفاده می شود که ظاهر زیبایی را ایجاد می کند.
نحوه انجام پروتز ثابت چگونه است؟
بعد از اینکه متخصص خوب و با تجربه ای را در این زمینه انتخاب کردید باید وقت مشاوره و معاینه دریافت کنید. از این مرحله به بعد همه چیز را متخصص پیگیری می کند و ادامه می دهد.
- ابتدا معاینات کامل انجام می شود و با ابزار و مواد دقیق، قالب گیری دندان فرد صورت می پذیرد. این قالب گیری علاوه بر در نظر گرفتن فرم لثه فرد شامل ابعاد دندان های کناری نیز می شود. چرا که باید دندان ساخته شده نهایی با سایر دندان ها همخوانی داشته باشد و به زیبایی بیشتر فرد کمک کند.
- نمونه قالب آماده شده به لابراتوارهای مخصوص ارسال می شود تا فرآیند ساخت پروتز ثابت برای فرد شروع شود. در فرآیند ساخت با توجه به نظر مراجعه کننده و مشاوره متخصص، ترکیب نهایی انتخاب شده برای پروتز استفاده می گردد.
- مراحل قالب گیری برای انواع پروتزهای ثابت با ترکیب های متفاوت به یک شکل می باشد. تنها تفاوت در نحوه ساخت و ترکیبی است که در لابراتوار استفاده می شود.
- دندان آماده شده به مطب متخصص ارسال می شود و متخصص آن را در قسمت مورد نظر درون دهان فرد نصب می کند.
مراقبت از پروتز ثابت چگونه است؟
از لحظه ای که پروتز ثابت درون دهان شما نصب می شود، مراقبت و نگهداری از آنها آغاز می شود. اگر این مراقبت و نگهداری به خوبی انجام شود نتایج بسیار خوبی خواهید گرفت و به افزایش ماندگاری دندان کمک می کنید. مهمترین مراقبت های پروتز ثابت عبارتند از:
- عدم جویدن غذاهای خشک، سفت و محکم توسط دندان های جدید.
- استفاده از مسواک مخصوص برای پروتزها
- انجام شستشوی دندان و مسواک زدن برای دو مرحله در روز و استفاده از نخ دندان.
- عدم اعمال فشار ناگهانی به پروتزها
- انجام معاینات دوره ای برای بررسی وضعیت ایمپلنت و پروتز توسط متخصص
- حفظ بهداشت دهان و لثه ها برای جلوگیری از عفونت در محل تماس پروتز با لثه طبیعی فرد.
دوام پروتز ثابت دندان چقدر است؟
پروتزهای ثابت به عنوان یک درمان دائمی برای دندان به حساب می آیند که در صورت مراقبت و نگهداری اصولی از آنها، تا آخر عمر می توانند عملکرد مفید و مناسبی داشته باشند. در کنار این، جنس و ترکیب استفاده شده برای ساخت پروتز نیز در طول عمر و ماندگاری آن اثرگذار است.
در حالت کلی یک حداقل عمر برای پروتزهای ثابت بیان شده است که ۵ سال می باشد و این مدت با توجه به عواملی که گفتیم می تواند تا سالهای بسیار زیادی ادامه داشته باشد.
مزایای پروتز ثابت چیست؟
برخی از مهمترین ویژگی ها و مزایای پروتز ثابت شامل ظاهر طبیعی و زیبا، استحکام بالا، طول عمر زیاد و عملکرد مناسب می باشد. به طوری که فرد بعد از مدتی احساس می کند با همان دندان طبیعی خود به زندگی ادامه می دهد.
هزینه پروتز ثابت چقدر است؟
خدمات دندانپزشکی و شرایط دندان های مراجعه کننده به گونه ایست که نمی توان قیمت واحد و مشخصی را بیان کرد. از طرفی در مورد پروتز ثابت، مواد استفاده شده برای ساخت آن نیز متنوع می باشد. همین باعث می شود انجام پروتز ثابت دارای محدوده قیمتی باشد که برای مشخص شدن آن باید پزشک ابتدا مراجعه کننده را به طور کامل معاینه کند.
