روکش دندان چیست؟
در دنیای آرمانی، دندان‌ها همواره برخلاف دنیای واقعی، محافظت شده و سالم باقی می‌مانند. بدون توجه به فعالیت‌هایی که می‌کنیم، مانند خوردن شیرینی، خرد کردن پسته با دندان، استفاده نکردن از نخ دندان، عدم مسواک زدن و … اما در واقعیت، دندان‌ها ممکن است به مشکلات مختلفی برخورد کنند. از جمله پوسیدگی و شکستگی که می‌تواند به دلیل نگهداری نامناسب یا عبور زمان رخ بدهد. این مشکلات می‌توانند شکل، اندازه و سلامتی دندان را تحت تاثیر قرار دهند. اما با استفاده از روکش دندان (کراون دندانی یا دندان مصنوعی) می‌توان این مشکلات را بهبود بخشید. روکش دندان یک نوع پروتز دندانی است که جای تاج دندان آسیب‌دیده را پوشش می‌دهد. روکش بر روی دندان چسبانده می‌شود و قسمت قابل مشاهده آن را می‌پوشاند. می‌توان روکش دندان را مانند کلاهی برای دندان تصور کرد که ظاهر و قدرت دندان را بهبود می‌بخشد.
انواع روکش های دندان کدام‌اند؟
روکش های دندان از مواد مختلفی ساخته شده، و هریک در شرایط خاصی گزینه بهترین محسوب می‌شوند. انواع روکش دندان را در ادامه می‌بینید:
روکش استیل دندان( ضد زنگ)
روکش‌های استیل ضد زنگ روکش‌های پیش‌ساخته‌ای هستند که معمولا به صورت موقت روی دندان‌های دائمی قرار می‌گیرند. این روکش‌ها از دندان یا پرکردگی محافظت می‌کنند، در حالی که روکش دائمی جنس دیگری دارد.
روکش دندان استیل، اگر تجویز شود، بیشتر برای کودکان کاربرد دارد. این روکش‌ها کل دندان را می‌پوشانند و از پوسیدگی بیشتر جلوگیری می‌کند. وقتی دندان شیری لق می‌شود و به سمت بیرون حرکت می‌کند (تا جا برای دندان دائمی باز شود)، قاب دندان هم به طور طبیعی با آن بیرون می‌آید.
دلیل اینکه این روکش‌ها بیشتر برای کودکان کاربرد دارد این است که برای قرار دادن آنها احتیاجی به ویزیت‌های متعدد نیست. این موضوع باعث می‌شود که هزینه روکش دندان استیل از روکش‌های سفارشی هم مقرون به صرفه‌تر باشد.
روکش دندان پایه فلزی یا تمام فلز
انواع روکش های دندان فلزی شامل آلیاژهای مختلفی می‌شوند، از جمله:
- آلیاژهایی با محتوای بالای طلا یا پلاتین؛
- و آلیاژهای فلز پایه مانند آلیاژهای کبالت-کروم و نیکل-کروم.
این نمونه‌ها فشارهای ناشی از جویدن و گاز گرفتن را به خوبی تحمل می‌کنند، و در مقایسه با انواع روکش دندان بیشترین دوام را در برابر ساییدگی دارند. روکش‌های فلزی همچنین تقریبا هیچوقت ترک نمی‌خورند و نمی‌شکنند.
رنگ فلزی و قیمت بالای آنها نقطه ضعف این مدل است. اما اگر هزینه آنها قابل چشم‌پوشی باشد، نمونه‌های فلزی می‌توانند برای دندان‌های آسیاب خارج از دید بهترین نوع روکش دندان باشند.
روکش های دندانی فلز-سرامیک (PFM)
برخلاف روکش‌های تمام فلزی، انواع روکش دندان فلز-سرامیک (Porcelain Fused to Metal) می‌توانند با رنگ دندان‌های مجاور مطابقت داشته باشند. بدنه اصلی این روکش‌ها از جنس فلز است، اما روی آنها با نوعی سرامیک به نام پرسلن پوشیده شده.
شاید نقطه ضعف اصلی روکش دندان PFM این باشد که دندان روبه‌رویی خود را بیشتر از نمونه‌های تمام فلزی یا تمام سرامیکی در معرض ساییدگی قرار می‌دهد. البته امکان شکستگی یا ترک برداشتن سرامیک وجود دارد؛ و فلز زیر سرامیک هم ممکن است به عنوان یک خط تیره دیده شود (مخصوصا اگر لثه‌هایتان عقب‌نشینی کند).
با تمام این احوالات، این روکش‌ها به شدت شبیه به دندان‌های واقعی شما هستند؛ و برای دندان‌های عقبی، جلویی و همچنین بریج های بلندی که به استحکام فلز نیاز دارند، انتخاب مناسبی هستند. هزینه روکش دندان برای این مدل‌ها هم معمولا رقم قابل قبولی دارد.
روکش دندان تمام رزین
این مدل قیمت کمتری نسبت به انواع روکش های دندان دارد، اما ضعف‌های خود را هم دارد. از جمله اینکه با گذشت زمان فرسوده می‌شود و بیشتر از روکش‌های فلز-سرامیک مستعد شکستگی است.
روکش های تمام سرامیک (تمام پرسلن)
از نظر ظاهری، انواع روکش دندان تمام سرامیکی بیشتر از هر نمونه دیگری شبیه به دندان‌ها طبیعی هستند. این روکش‌ها برای افرادی که به فلز حساسیت دارند بسیار مناسب است؛ و به عنوان روکش دندان جلو طرفداران زیادی دارد. البته از آنها برای دندان‌های عقبی هم می‌توان استفاده کرد.
روکش زیرکونیا
روکش زیرکونیا روکشی تمام سرامیکی است که توسط فریم‌های زیرکونیومی تقویت می‌شود. ساختار این روکش مشابه نمونه PFM است؛ با این تفاوت که فلز مرکز آن از جنس زیرکونیوم است، آلیاژی فلزی به رنگ سفید که استحکام قابل توجهی هم دارد. این نمونه هم برای روکش دندان جلو بسیار مناسب است.
روکش های دندانی موقت
روکش‌های موقت در مطب دندانپزشک ساخته می‌شوند، اما بیشتر روکش‌های دائمی معمولا در آزمایشگاه‌های دندانپزشکی و توسط دندان‌ساز ساخته می‌شوند. روکش‌های موقت معمولا از مواد مبتنی بر اکریلیک یا استیل ضد زنگ ساخته می‌شوند، و به عنوان یک ترمیم موقت (تا زمانی که روکش دائمی آماده شوند) کاربرد دارند.
روکش دندان فوری
در کنار تمام این روکش‌ها، ممکن است نام روکش دندان فوری را هم شنیده باشید. این روکش‌ها که چندان در روندهای درمانی تخصصی دندانپزشکان جایی ندارند (چون بعد زیبایی آنها پررنگ‌تر است و اساسا درمانی نیست)؛ نوعی روکش یا لمینت متحرک برای همه دندان‌های یک فک هستند، و اصلا به دندان‌ها نمی‌چسبند.
روکش دندان فوری بسیار نازک است تا جای زیادی در دهان نگیرد، و باید از رزین دندانپزشکی ساخته شده باشد. افرادی که ترجیح می‌دهند در پروسه این درمان بعضا تهاجمی قرار نگیرند و هزینه بالایی نپردازند، به این روکش علاقه نشان می‌دهند.
بهترین روکش دندان کدام نوع است؟
حالا که شما با انواع روکش دندانی آشنا هستید، می‌توانید تصمیم بگیرید که کدام روکش دندان بهترین است؟ اگر صرفا به عوامل استحکام و مقاومت توجه کنیم، روکش‌های فلزی، به خصوص طلا، ممکن است بهترین گزینه باشند. اما این گزینه به دلیل قیمت بالا و ظاهر منحصر به فردی که دارد، در عمل غیر قابل قبول است. همچنین، روکش‌هایی که ظاهر طبیعی دندان را حفظ می‌کنند، در برخی موارد دارای مشکل شکنندگی هستند، به ویژه روکش‌های تمام رزینی. در حال حاضر، با توجه به مواد دندانی در دسترس لابراتوارهای ایران و همچنین توجه به نظر بیماران (که ترکیبی از زیبایی، استحکام و هزینه را درنظر گرفته‌اند)، روکش دندانی سرامیکی و فلز-سرامیکی بهترین گزینه به حساب می‌آیند. البته، اعتبار و کاربرد دیگر نوع‌های روکش‌ها نیز حفظ می‌شود.
