مراحل کامپوزیت دندان؛ نصب کامپوزیت ونیر چگونه است و چقدر زمان می برد؟

نکات قبل از انجام ونیر کامپوزیت

مراحل کامپوزیت دندان برای همه بیماران به یک شکل انجام نمی‌شود، و پیش از شروع درمان، در جلسه مشاوره سلامت دهان و دندان، شرایط ترمیم دندان بررسی می‌شود. در صورتی که دندان‌ها خراب باشند، دندان‌پزشک باید در ابتدا شرایط ترمیم را فراهم کند. یکی از شرایطی که پیش از شروع مراحل کامپوزیت دندان باید برطرف شود، پوسیدگی دندان است. اگر دندان‌ها پوسیده باشند، باید با استفاده از روش‌هایی مانند عصب‌کشی، این پوسیدگی‌ها برطرف شوند و سپس برای اصلاح ظاهر آن‌ها، از ونیر کامپوزیت استفاده کنید.

در صورتی که بین دندان‌ها فاصله بسیار زیادی وجود داشته باشد، نمی‌توان با استفاده از ونیر کامپوزیت، این مشکل را رفع کرد. در چنین مواردی، باید ابتدا با استفاده از روش‌های ارتودنسی، فاصله بین دندان‌ها کاهش داده شود و سپس ترمیم دندان با استفاده از کامپوزیت صورت گیرد.

در انتخاب نوع ماده کامپوزیت دندان، باید به دقت انجام شود و مهارت دندان‌پزشک متخصصی که این کار را انجام می‌دهد، نیز بسیار مهم است. لذا در انتخاب دندان‌پزشک یا کلینیک کامپوزیت دندان، باید به این نکته توجه کنید تا نتیجه کار بسیار موثر و مطلوب باشد.

روش کامپوزیت دندان چگونه است؟ (مراحل کامپوزیت)

به داشتن اطلاعات کافی در مورد مراحل گذاشتن کامپوزیت دندان، باعث می‌شود که بیماران به دندان‌پزشک خود و روش درمانی که از آن استفاده می‌کند بیشتر اعتماد کنند. با اینکه ونیر کامپوزیت به هیچ عنوان یک روش تهاجمی نیست، اما برخی افراد از وسایل دندان‌پزشکی و صدای آنها ناراحت می‌شوند و برای رفع این نگرانی‌ها، نیاز به داشتن آگاهی در مورد مراحل کامپوزیت دندان است.

مراحل کامپوزیت دندان شامل:

1. تمیز کردن دندان: قبل از شروع درمان، دندان زیرین به‌صورت دقیقی تمیز می‌شود.
2. حفریات دندان: سپس با استفاده از ابزارهای خاص، حفریات کوچکی در دندان ایجاد می‌شود.
3. لایه برداری کامپوزیت: ماده کامپوزیت به صورت لایه‌لایه در حفریات دندان قرار می‌گیرد و هر لایه با استفاده از یک لامپ ویژه که نور آن بر روی کامپوزیت تابیده می‌شود، سخت شده و ثابت می‌شود.
4. شکل دهی: پس از قرار دادن تمامی لایه‌های کامپوزیت در دندان، با استفاده از ابزارهای خاص، شکل مناسب دندان به دست می‌آید.
5. پالیش: در نهایت، دندان با استفاده از ابزارهای مناسب، پالیش می‌شود تا شکل و ظاهر مناسبی به دندان‌ها داده شود.

داشتن اطلاعات کافی در مورد این مراحل، به بیماران اجازه می‌دهد تا با اطمینان بیشتری، در جریان درمانی که در دندان‌پزشکی برای آنها انجام می‌شود، قرار بگیرند.

1. مشاوره اولیه با دندانپزشک

اولین مرحله کامپوزیت دندان که مستقیما بر روی آمادگی روحی فرد موثر است، مشاوره میباشد. پیش از اجرای کامپوزیت دندان درباره موارد متفاوتی مانند نحوه کار، مراقبت های بعد از این درمان، عوارض احتمالی، رنگ کامپوزیت، نتیجه کار و … صحبت می شود تا بیمار درباره انجام یا عدم انجام این روش کاملا مطمئن باشد

2. انتخاب رنگ روکش کامپوزیت

قبل از انجام هرکاری باید رنگ این روکش مشخص شود. دندانپزشک، پالت رنگ های کامپوزیت دندان را به بیمار نشان میدهد تا او بهترین رنگ را انتخاب کند. البته لازم به ذکر است که انتخاب بهترین رنگ برای کامپوزیت فقط یک سلیقه شخصی نیست و باید با توجه به فاکتورهایی نظیر رنگ پوست، چشم، دندان های کناری، مو و … انتخاب شود. می توانید از رنگ های کاملاً طبیعی استفاده کنید و یا به سراغ رنگ بسیار سفید بروید که البته در این صورت ظاهر دندانها مصنوعی به نظر میرسد. از آنجایی که فرآیند انتخاب رنگ کامپوزیت ونیر و لمینت دندان یکسان است، پیشنهاد میکنیم به مقاله انتخاب رنگ لمینت دندان مراجعه نمایید.

3. پاکسازی لثه و دندان

بعد از معاینه و اطمینان از اینکه دندان هیچ پوسیدگی یا خرابی ندارد، سطح آن توسط دندانپزشک کاملا پاکسازی می شود تا خشک باشد. وجود رطوبت داخل دهان باعث می شود که روکش های کامپوزیتی توسط چسب مخصوص به خوبی به دندان نچسبد.

4. تراشیدن مینای دندان

در مرحله سوم نصب کامپوزیت ونیر، اگر نیاز به تراشیدن دندان باشد، ممکن است دندانپزشک به مقدار بسیار کمی سطح دندان را بتراشد تا کامپوزیت به درستی روی آن چفت شود و باعث غیر طبیعی به نظر نرسیدن آن نشود. این مرحله توسط کاندیشنر ژل انجام میشود. البته مرحله تراشیدن بیشتر برای لمینت دندان رایج است نه کامپوزیت.

5. اسیدشویی دندان

برای این که مواد کامپوزیتی پیوند محکم تری با دندان داشته باشند، مرحله اسیدشویی انجام میشود. یک ژل که حاوی 30 الی 40 درصد اسید فسفریک است در قالب سرنگ روی دندانی که باید کامپوزیت شود، تزریق میشود. دندانپزشک اجازه میدهد که ژل فسفریک اسید حدود 15 ثانیه روی دندان باشد و سپس آن را به طور کامل شستشو میدهد. بعد از شستشو، باید دندان کامپوزیت شده خشک شود تا مواد رزین روی آن اعمال شود.

​6. مرحله پر کردن دندان با کامپوزیت

در این گام از مراحل کامپوزیت دندان مقداری از مواد کامپوزیتی با رنگ مورد نظر بیمار به شکل خاصی روی دندان قرار می گیرد تا شما رنگ را روی دندان ببینید و تایید نهایی از سوی شما صورت بگیرد. در این مرحله کامپوزیت دندان، مواد رزین با چسب مخصوص به سطح دندان ها چسبانده می شود. این ماده حاوی کاتالیست های پیوند دهنده است که با تاباندن نور لیزر فعال می شود.

7. سفت کردن مواد رزین با لیزر

در این مرحله کامپوزیت دندان، چسب روی دندان ها خشک می شود و پروسه درمان نیز آغاز خواهد شد. دقت کنید که فرآیند درمان به طور دقیق و اصولی باید شکل بگیرد و همه جوانب سنجیده شود. موادی که روی دندان قرار می گیرد برای سفت شدن نیاز به نور آبی دارند که توسط دستگاه خاصی مانند لیزر انجام می شود.

8. پولیش کامپوزیت

سپس مقادیر اضافه مواد کامپوزیتی از روی دندان برداشته می شود و برای اینکه سطح دندان درخشان و صاف باشد از پولیش استفاده می شوند. به عبارت ساده تر، بلندی ها و اضافات مواد گرفته می شود تا مشکلی برای کامپوزیت دندان ایجاد نشود. عملیات پولیش یا پالیش کامپوزیت ونیر در جلسات بعد نیز تکرار می شود. میزان فرو رفتگی و یا بیرون زدگی سطح یا تغییرات بر اساس سلیقه فرد یادداشت می شود و در نهایت اثربخش خواهد بود. از آنجایی که عملیات پولیش دندان بعد از کامپوزیت به تخصص و مهارت نیاز دارد،

9. تست کردن کامپوزیت

در آخرین مرحله کامپوزیت ونیر بیمار باید دندان های خود را به حالت گاز گرفتن کند تا میزان راحتی و اندازه کامپوزیت دندان بررسی شود. چنانچه سایز این روکش ها بلند بود، دندانپزشک باید آن را صیقل دهد.

مراحل انجام کامپوزیت دندان کج

قبل از بیان مراحل کامپوزیت دندان کج، این سوال را باهم بررسی کنیم: آیا دندان های کج را می توان کامپوزیت کرد؟ کج بودن یک یا تعدادی از دندان ها یکی از رایج ترین انواع ناهنجاری های دندان است که با استفاده از کامپوزیت قابل اصلاح است. البته که اگر میزان کج بودن دندان به قدری باشد که در جویدن یا گفتار و ادای کلمات خلل ایجاد کرده باشد بهتر است که درمان ارتودنسی را نیز در گزینه های انتخابی قرار دهید. چرا که کامپوزیت یک درمان برای اصلاح ظاهر است و اگر میخواهید به صورت ساختاری دندان کج خود را درمان کنید ارتودنسی هم می تواند گزینه بهتری باشد.

مراحل کامپوزیت دندان فاصله دار

شاید شما هم جزء افرادی باشید که از فاصله بین دندان های جلویی، نیش یا سایر دندان ها رنج میبرید. بستن فاصله بین دندان ها یا دیاستم به مواردی از قبیل مقدار فاصله و دندانهای مورد نظر بستگی دارد. مثلا اگر این فاصله زیاد نباشد، میتوان با روش باندینگ کامپوزیت این شکاف بین دندانی را برطرف کرد. مراحل کامپوزیت دندان فاصله دار به این صورت است که دندانپزشک، مواد رزین که همرنگ با دندان بیمار است را روی شکاف بین دو دندان قرار داده و با نور لیزر، آن را سفت میکند.
در صورتی که مقدار شکاف بین دندان ها بسیار زیاد باشد، دیگر بستن این فاصله با کامپوزیت ونیر کارگر نیست و باید از طریق یک روش دیگر مانند ارتودنسی، لمینت یا ایمپلنت این درمان را انجام دهید.

مراحل کامپوزیت دندان های جلو

جالب است بدانید که درمان کامپوزیت ونیر بیشتر برای پوشاندن عیوب ظاهری دندانهای جلویی به کار میرود. دو دندان جلو بیشتر از سایر دندان ها جلوه میکنند، به همین خاطر تراز بودن، رنگ، براقیت و سالم بودن آنها اهمیت خاصی دارد. کامپوزیت دندان جلو، یکی از بهترین روش های ترمیم دندان های قدامی است. مراحل کامپوزیت دندان های جلویی همانند مراحل ونیر دندان های دیگر است، یعنی مواد باندینگ روی دندان های جلو مالیده شده و توسط اشعه ماورای بنفش یا لیزر محکم می شوند.

مراحل کامپوزیت دندان شکسته

یکی از کاربردهای ونیر کامپوزیت، ترمیم دندان های شکسته جلو و پشت است؛ البته این درمان زمانی اثربخش است که شکستگی، عمیق نباشد. شکستگی دندان در بسیاری از اوقات یک مشکل ساختاری است و به ریشه دندان مربوط می شود، بنابراین نمیتوان با نصب ونیر کامپوزیت، دندان را ترمیم کرد. اگر دندانپزشک تایید کرد که شما کاندید مناسبی برای انجام کامپوزیت دندان شکسته هستید، باید مراحل زیر را برای ترمیم دندان ها پیاده سازی کند:

1. مرحله اول کامپوزیت دندان شکسته، تمیز کردن سطح دندان است، به طوری که کاملا عاری از هرگونه آلودگی و بزاغ دهان بیمار باشد.
2. مواد کامپوزیتی (رزین) روی دندان شکسته اعمال میشود.
3. سپس این مواد با کمک چسب مخصوص به سطح دندان چسابنده می شود. گاهی اوقات نیز توسط نور لیزر کامپوزیت روی دندان ها را سفت میکنند.
4. در آخرین مرحله دندانپزشک، اضافات کامپوزیت را پاک و سطح دندان را کاملا صاف میکند.

مدت زمان انجام کامپوزیت دندان چقدر است؟

خوشبختانه مدت زمان کامپوزیت دندان چندان طولانی نیست؛ نه مراحل انجام آن و نه در مراحل ترمیم و پالیش کامپوزیت. اصلا همین موضوع که مراحل انجام کامپوزیت دندان زمان زیادی طول نمی کشد سبب شده که به یک درمان محبوب و سریع تبدیل شود و به همین دلیل است که گاهی افراد به جای ارتودنسی، کامپوزیت را انتخاب میکنند چون هم سریع تر است و هم فرآیند درمان آن کوتاه تر است.

طول درمان کامپوزیت دندان بسته به شرایط دهان و دندان بیمار و میزان تبحر و مهارت متخصص کامپوزیت متغیر است. یعنی بسته به اینکه بیمار چند دندان کاندید کامپوزیت دارد و یا هر دندان چقدر پیچیدگی برای انجام این درمان دارد، همگی در تعیین و تخمین مدت زمان انجام کامپوزیت دندان تاثیر مستقیم دارند، اما چیزی که واضح است این است که هریک از مراحل کامپوزیت دندان که شامل تمیز کردن و آماده سازی دندان، انتخاب رنگ روکش، تراش سطح دندان، گذاشتن مواد مخصوص کامپوزیتی و در نهایت فرم دهی و تراش سطح مواد برای شکل گیری نهایی است طولانی نیستند و قطعا نسبت به ارتودنسی طول درمان کوتاه تری دارد اما سعی می شود که در کوتاه ترین زمان ممکن این پروسه درمانی طی شود. مراحل کامپوزیت ونیر، تنها در یک جلسه طول میکشد و از نظر زمانی به ازای هر دندان، بین 45 دقیقه تا 1 ساعت زمان میبرد.

چرا در کامپوزیت ونیر از تکنیک لایه بندی استفاده می شود؟

یکی از مشکلات کامپوزیت ونیر این است که به نسبت روش لمینت دندان رنگ مات و گچی دارد و به شفافی دندانهای طبیعی نیست. در این راستا دندانپزشکان از روش های لایه بندی استفاده می کنند. در این روش مینای دندان بیشتر تراشیده می شود و از چندین نوع کامپوزیت دندان استفاده می شود که از نظر انعکاس نور با هم فرق دارند. در روش لایه بندی، کامپوزیت هایی با رنگ ها و شفافیت های متفاوت استفاده می شود و جزییات دندان ها دقیق تر بازسازی می شود. این روند سبب می شود تا ظاهر دندان ها طبیعی تر باشد.

آیا در باندینگ کامپوزیت دندان را میتراشند؟

یکی از مزایای کامپوزیت ونیر، عدم نیاز به تراش دندان است که این روش را برای افرادی نمیخواهند دندان های آنها دستکاری شود، به بهترین درمان و تکنیک اصلاح طرح لبخند تبدیل میکند. در روش کامپوزیت، یک لایه بسیار نازک روی دندان ها قرار میگیرد و به همین خاطر در بیشتر مواقع نیازی به تراشیدن مینای دندان وجود ندارد مگر اینکه بیمار یکی از شرایط زیر را داشته باشد:

• دندان بیمار بسیار بزرگ و برجسته باشد.
• دندان ها فوق العاده نامرتب و ناهم تراز باشند.
• میزان تغییر رنگ دندان ها بسیار شدید باشد.
• دندان بسیار بلند باشد.

اگر دندان شما یکی از شرایط بالا را داشت، احتمالا دندانپزشک باید به اندازه یک لایه بسیار کم مینای دندان را بتراشد. تراش دندان در کامپوزیت به خاطر ظاهر زیبا و یکدست این روکش میباشد، مثلا اگر دندان شما بزرگ و بیرون زده باشد و مواد باندینگ کامپوزیت روی آن اعمال شود، قطعا ظاهر روکش بسیار زمخت و غیر طبیعی خواهد شد، در نتیجه دندان پزشک ناچار است که مقداری از دندان را بتراشد تا ظاهر ونیر دندان را حفظ کند. تراش دندان در کامپوزیت ونیر بسیار کمتر از لمینت، بریج و روکش است و نیازی نیست نگران عدم بازگشت دندان های طبیعی خود باشید.

در مراحل کامپوزیت دندان از تکنیک CAD/CAM استفاده می شود؟

تکنیک CAD/CAM که همچنین با فناوری Trishape نیز شناخته می شود، یک جهش بزرگ در صنعت دندانپزشکی است. در گذشته مراحل نصب کامپوزیت دندان مستقیم نیز چند روز طول میکشید زیرا مواد آن در دسترس نبود. در چنین شرایطی از فناوری CAD/CAM استفاده کردند. این روش از دوربینی استفاده می کند که با یک نرم افزار خاص و یک چاپگر سه بعدی کار می کند. دوربین از داخل دهان شما فیلم می گیرد. سپس نرم افزار از خارج از دهان شما حرکت طبیعی دهان و لب را ثبت کند. به عبارت دیگر، از زوایای مختلف از صحبت کردن و لبخند زدن شما فیلم می گیرد. نرم افزار این ورودی را می گیرد و از آن برای طراحی روکش استفاده می کند. با استفاده از تکنولوژی CAD/CAM شکل و رنگ کامپوزیت های دندان را کاملا تنظیم کرده تا طبیعی ترین روکش ها برای شما طراحی شود. سپس چاپگر سه بعدی طرح نهایی را بلافاصله چاپ می کند، اما متاسفانه این تکنیک فقط با لمینت دندان سازگار است، یعنی کامپوزیت های دندانی را نمی توان با این روش طراحی کرد.

عوارض کامپوزیت ونیر

بعد از انجام مراحل کامپوزیت دندان، قطعا عوارضی وجود دارد که با انتخاب یک دندانپزشک ماهر و با تجربه و رعایت مراقبت های کامپوزیت باندینگ، میتوان این مشکلات را تا حد امکان به حداقل رساند. برخی از بیماران با شنیدن نام کامپوزیت دندان، نظر خود را درباره انجام این روش اصلاح خط لبخند، تغییر میدهند، در صورتی که در علم پزشکی، حتی بهترین روش هم دارای عوارضی است. برای تصمیم گیری درباره نصب ونیر دندان، باید تمام مزایا و معایب آن را در کنار یکدیگر قرار دهید. اگر تعداد مزایا بیشتر بود، یعنی کامپوزیت دندان، روش خوبی است و اگر تعداد معایب بیشتر بود، میتوانید روش بهتری را برای ترمیم فرم دندان های خود انتخاب کنید. مهم ترین عوارض کامپوزیت دندان عبارتند از:

• احتمال ترک برداشتن یا لب پر شدن کامپوزیت در اثر فشار زیاد
• احتمال تغییر رنگ روکش
• بوی بد دهان
• پوسیدگی دندان ها
• طول عمر کوتاه در مقایسه با روش لمینت دندان
• حساسیت به گرما و سرما

مراقبت های پس از کامپوزیت

مراقبت های پس از کامپوزیت دندان بسیار مهم هستند. مثلاً شکستن پسته، تخمه، جویدن خوراکی های سخت و محکم و همینطور جویدن یخ و ته دیگ سبب آسیب رسیدن به کامپوزیت های دندانی می شود. در صورتی که مراقبت به درستی صورت نگیرد احتمال شکستگی و یا لب پریدگی این روکش ها بسیار زیاد است. بهتر است که مصرف مواد و نوشیدنی های رنگی مثل چای، قهوه، آبمیوه های رنگی و دخانیات در همه درمان های زیبایی به حداقل برسانید. تاثیر مواد رنگی روی مواد کامپوزیت دندان بیشتر از لمینت سرامیکی و روکش آن است. همچنین رعایت نکات بهداشت دهان و دندان مانند استفاده از مسواک و نخ دندان بسیار مهم است.

ماندگاری کامپوزیت ونیر چقدر است؟

ماندگاری کامپوزیت دندان معمولاً 7 الی 10 سال است. در طول این مدت نیاز است که دندان ها پولیش شوند. پولیش یکی دیگر از مراحل کامپوزیت دندان است که برای افزایش طول عمر به طور کلی نیاز است که به درستی از کامپوزیت استفاده شود. ماندگاری کامپوزیت دندان دائمی نیست. در واقع اگر شما بهترین نوع از کامپوزیت ونیر را نیز انتخاب کنید باز هم نیاز به مراقبت و نگهداری دارد و عمر آن پس از مدتی تمام می شود و نیاز به تعویض است.
کامپوزیت دندان بر اساس یک طرح دیجیتال یا طراحی موم شده در یک جلسه روی دندان قرار می گیرد. روکش ها مدام در معرض ساییدگی و تغییر رنگ هستند و این موضوع نیز روی طول عمر کامپوزیت دندان تاثیر می گذارد. از یاد نبرید که به طور کلی کامپوزیت دندان یک روش محافظه کارانه محسوب می شود. مراقبت و نگهداری پارامتر مهمی است که سبب می شود دوام کامپوزیت دندان بیشتر شود و بسیار اثر بخش تر باشد.

سوالات متداول

1. آیا در مراحل کامپوزیت دندان، دندانپزشک بیمار را بیهوش می کند؟

خیر. در کامپوزیت ونیر هیچ عمل تهاجمی که باعث درد یا آسیب بیمار شود، وجود ندارد، در نتیجه نیازی به بیهوشی نیست. اگر بیمار نسبت به دستگاه های دندانپزشکی حساسیت زیادی داشته باشد، ممکن است بی حسی موضعی تزریق شود.

2. آیا کامپوزیت دندان درد دارد؟

خیر. هیچ یک از مراحل انجام کامپوزیت دندان درد ندارد.