مراقبت های بعد از ایمپلنت دندان؛ راهنمای کامل بیماران دکتر وحید عارفی
شما یکی از بهترین روش‌های جایگزینی دندان از دست رفته را انتخاب کرده‌اید. دکتر عارفی جراح و متخصص بیماری‌های لثه با بیش از ۲۰ سال تجربه در جراحی ایمپلنت و جراحی‌های لیزری دندانپزشکی هستند و عضو آکادمی پریودنتیست‌های آمریکا (AAP) نیز می‌باشند.
نکته مهم:
این متن جایگزین نسخه‌ی مخصوص و توصیه‌های کتبی خود دکتر عارفی نیست، بلکه مکمل آن است.
اگر دستور دکتر با این متن متفاوت بود، همیشه اولویت با دستور مستقیم پزشک شماست.
موفقیت ایمپلنت فقط به روز جراحی وابسته نیست؛
مراقبت های بعد از ایمپلنت دندان
نقش اصلی را در جوش خوردن پایه ایمپلنت با استخوان فک و طول عمر آن بازی می‌کند. در این مقاله، تمام نکاتی را که بیماران مطب دکتر عارفی باید بدانند، به زبان ساده مرور می‌کنیم. برای آشنایی کلی‌تر با خود ایمپلنت و مراحل آن می‌توانید مقاله‌ی
«ایمپلنت دندان و همه چیزهایی که باید بدانید»
را در سایت دکتر عارفی مطالعه کنید.
مراقبت های بعد از ایمپلنت دندان یعنی چه و چرا این‌قدر مهم است؟
در کاشت ایمپلنت، یک پایه تیتانیومی به عنوان ریشه‌ی مصنوعی در استخوان فک شما قرار می‌گیرد. بدن باید این پایه را
مثل بخشی از خودش قبول کند و استخوان به‌تدریج دور آن رشد کند؛ فرایندی که به آن
اُسیواینتگریشن (جوش خوردن استخوان با ایمپلنت)
گفته می‌شود.
اگر در این چند ماه:
- فشار و ضربه‌ی ناگهانی به ایمپلنت وارد شود،
- بهداشت دهان ضعیف باشد و عفونت ایجاد شود،
- سیگار کشیده شود یا رژیم غذایی مناسبی نداشته باشید،
ریسک عفونت، لق شدن و حتی شکست ایمپلنت بالا می‌رود. به همین دلیل درمانگاه‌ها و مراکز معتبر دنیا روی
مراقبت بعد از ایمپلنت بسیار تأکید می‌کنند.
همچنین در وبلاگ دکتر عارفی بخوانید:
انواع ایمپلنت دندان و اندازه آن‌ها
هرآنچه باید قبل از ایمپلنت دندان جلو فک بالا بدانید
ایمپلنت فوری چیست؛ قبل از انجام ایمپلنت حتما بخوانید
ایمپلنت دندان، همه چیز درباره ایمپلنت
جدول زمانی مراقبت های بعد از ایمپلنت دندان (از ساعت اول تا چند ماه)
۱. ساعات اول بعد از عمل (۰ تا ۲۴ ساعت اول)
- گاز استریل روی زخم را تا زمانی که طبق گفته‌ی دکتر (معمولاً ۳۰–۶۰ دقیقه) روی محل عمل بماند، برندارید.
- تف نکنید، با فشار آب دهان را خالی نکنید و از نی نوشیدنی استفاده نکنید؛ این کارها لخته‌ی خون را جدا می‌کند و خونریزی را بیشتر می‌نماید.
- از کمپرس سرد (کیسه یخ پیچیده شده در پارچه) روی گونه همان سمت ایمپلنت، به مدت ۱۰ دقیقه استفاده و ۱۰ دقیقه استراحت دهید تا تورم و درد کاهش یابد.
- نوشیدنی ولرم یا خنک بخورید؛ مایعات خیلی داغ باعث بیشتر شدن خونریزی می‌شود.
- در همان روز عمل، بهتر است استراحت نسبی داشته باشید و سر شما کمی بالاتر از بدن قرار گیرد.
۲. ۲۴ ساعت اول
- تا ۲۴ ساعت اول دهان را شدید شست‌وشو ندهید. بعد از این زمان، می‌توانید طبق تجویز پزشک با محلول دهان‌شویه (مثلاً کلرهگزیدین، اگر برایتان تجویز شده باشد) به‌صورت آرام دهان را شست‌وشو دهید.
- در صورت خون‌آبه‌ی خفیف، چند گاز استریل تمیز را روی محل بگذارید و با فشار ملایم ۲۰–۳۰ دقیقه نگه دارید. خون‌آبه‌ی کم در این مدت طبیعی است.
- از غذاهای بسیار نرم مثل سوپ صاف شده خنک، پوره سیب‌زمینی، ماست، اسموتی خنک و… استفاده کنید.
۳. روزهای دوم و سوم
- تورم معمولاً در روز دوم به اوج می‌رسد و سپس کم می‌شود؛ این وضعیت طبیعی است.
- می‌توانید به‌تدریج کمپرس سرد را قطع و در صورت توصیه‌ی پزشک از کمپرس گرم مرطوب استفاده کنید.
- اگر بخیه‌ها جذبی نباشند، معمولاً در ویزیت بعدی توسط خود دکتر عارفی کشیده می‌شوند؛ پس زمان ویزیت بعدی را حتماً در نظر داشته باشید.
۴. هفته اول بعد از ایمپلنت
- از مسواک نرم (Soft) استفاده کنید. در روزهای اول ناحیه‌ی ایمپلنت را مستقیماً مسواک نکنید؛ ابتدا از سمت مقابل شروع کنید
و سپس طبق نظر پزشک، به‌آرامی ناحیه‌ی اطراف ایمپلنت را هم تمیز کنید. - دهان‌شویه تجویز شده را طبق دستور (مثلاً دو بار در روز) استفاده کنید؛ مصرف بیش از حد می‌تواند باعث تغییر رنگ دندان‌ها یا سوزش لثه شود.
- فعالیت‌های سبک روزمره مثل کار اداری معمولاً از یکی دو روز بعد ممکن است، اما از ورزش سنگین، دویدن، باشگاه و خم شدن زیاد خودداری کنید تا خونریزی یا تورم تشدید نشود.
۵. هفته دوم تا چهارم
- به‌تدریج می‌توانید به غذاهای نرم‌تر اما کمی جویدنی‌تر (مثل برنج نرم، مرغ پخته‌ی ریش‌ریش، کوکو نرم) برگردید، ولی سمت ایمپلنت را زیر فشار قرار ندهید تا زمانی که دکتر به شما اجازه بدهد.
- اگر بخیه‌ها جذبی هستند، معمولاً تا هفته دوم جذب می‌شوند؛ در صورت استفاده از بخیه‌ی غیرجذبی، در ویزیت کنترل توسط پزشک برداشته می‌شوند.
- مسواک زدن همه‌ی نواحی دهان (به‌جز خود ناحیه‌ی جراحی در روزهای اول) باید مثل قبل، دو بار در روز ادامه یابد.
۶. سه تا شش ماه بعد
این دوره، دوران طلایی جوش خوردن ایمپلنت با استخوان فک است؛ ممکن است چند بار برای معاینه و تصویربرداری به مطب فراخوانده شوید.
- رعایت دقیق بهداشت، مراجعه منظم به مطب و پرهیز از سیگار در این مدت، بیشترین تأثیر را در موفقیت ایمپلنت دارد.
- اگر برای شما ایمپلنت فوری انجام شده است (قرار دادن پایه و پروتز موقت در مدت کوتاه)، حساسیت این مدت بیشتر است و باید توصیه‌های مخصوص ایمپلنت فوری را هم رعایت کنید.
برای آشنایی با روش ایمپلنت فوری و شرایط انجام آن، می‌توانید مقاله‌ی
«ایمپلنت فوری چیست؟ قبل از انجام ایمپلنت حتما بخوانید»
را در سایت دکتر عارفی ببینید.
اصول طلایی مراقبت های بعد از ایمپلنت دندان
۱. مصرف منظم داروها و کنترل درد
- داروهای ضد درد و آنتی‌بیوتیک‌ها را دقیقاً طبق نسخه‌ی دکتر مصرف کنید؛ قطع زودهنگام آنتی‌بیوتیک می‌تواند احتمال عفونت را بالا ببرد.
- از مصرف خودسرانه‌ی مسکن‌های قوی یا داروهای گیاهی بدون مشورت پزشک خودداری کنید، به‌خصوص اگر بیماری زمینه‌ای یا داروی خاصی مصرف می‌کنید.
۲. بهداشت دهان و دندان بعد از ایمپلنت
تمیز نگه داشتن ناحیه‌ی ایمپلنت مهم‌ترین عامل در جلوگیری از عفونت و التهاب اطراف ایمپلنت (پری‌ایمپلنتیت) است.
- مسواک:
- از مسواک نرم استفاده کنید.
- در هفته‌های اول فقط اطراف ایمپلنت را به‌آرامی لمس کنید؛ بعد از تأیید پزشک می‌توانید مثل دندان‌های دیگر مسواک بزنید.
- نخ دندان و واترجت:
- بعد از جوش خوردن اولیه و تأیید پزشک، از نخ مخصوص ایمپلنت یا دستگاه‌های واترجت برای تمیز کردن فواصل بین دندان‌ها کمک بگیرید.
- دهان‌شویه:
- اگر کلرهگزیدین یا دهان‌شویه‌ی دیگری برایتان تجویز شده، فقط در مدت توصیه‌شده استفاده کنید. مصرف طولانی بدون اجازه‌ی پزشک توصیه نمی‌شود.
برای آشنایی بیشتر با نقش لثه و جراحی‌های لثه در سلامت ایمپلنت می‌توانید به بخش
«جراحی لثه با لیزر چگونه است؟»
در سایت دکتر عارفی نیز سر بزنید.
۳. تغذیه مناسب بعد از ایمپلنت دندان
بخش مهمی از مراقبت های بعد از ایمپلنت دندان مربوط به تغذیه است. توصیه‌های کلی شامل مراحل زیر است:
- مرحله‌ی اول (۱–۳ روز): غذاهای کاملاً نرم و خنک
- سوپ صاف و خنک، ماست، پوره سیب‌زمینی، اسموتی بدون نی، بستنی غیر یخی، فرنی و …
- مرحله‌ی دوم (تا ۲ هفته): غذاهای نرم ولرم
- برنج نرم، خوراک سبزیجات نرم، تخم‌مرغ آب‌پز نرم، ماهی بخارپز، پاستای نرم و …
- مرحله‌ی سوم (بعد از چند هفته تا ماه‌ها): بازگشت تدریجی
- با اجازه‌ی پزشک، کم‌کم غذاهای سفت‌تر اضافه می‌شود؛ اما جویدن مستقیم روی ایمپلنت تا زمان گفته شده ممنوع است.
غذاها و نوشیدنی‌های ممنوع در این دوره:
- غذاهای سفت و ترد (ته‌دیگ سفت، آجیل، یخ، هویج خام و …)
- غذاهای چسبنده (آبنبات، آدامس، تافی و …)
- غذاهای خیلی داغ یا بسیار تند حداقل تا کاهش کامل تورم
- نوشیدنی‌های الکلی، خصوصاً در کنار مصرف دارو
۴. سیگار، قلیان و ایمپلنت
سیگار و مصرف تنباکو از مهم‌ترین عوامل شکست ایمپلنت و التهاب اطراف آن هستند.
- اگر سیگاری هستید، بهترین زمان برای ترک، همین دوره‌ی درمان ایمپلنت است.
- حداقل در هفته‌های اول و تا زمان جوش خوردن اولیه، از هر نوع دخانیات (سیگار، قلیان، پیپ) دوری کنید؛ هر پُک، ریسک عفونت و عدم جوش خوردن استخوان را بالا می‌برد.
کارهایی که بعد از ایمپلنت نباید انجام دهید
برای محافظت از ایمپلنت، این کارها را حتماً ممنوع کنید:
- جویدن غذا روی سمت ایمپلنت در هفته‌ها و ماه‌های اول (تا اعلام مجوز توسط پزشک)
- دست‌کاری، فشار دادن یا بازی کردن با زخم و بخیه با زبان یا انگشت
- کشیدن سیگار و قلیان
- مصرف مشروبات الکلی در روزهای همراه با مصرف دارو
- رفتن به سونا، جکوزی و استخر در روزهای اول بعد از عمل (در صورت نهی پزشک)
- ورزش سنگین، دویدن، حرکات پرشی یا بلند کردن اجسام سنگین در چند روز اول
- قرار دادن اجسام سفت مثل خودکار، مداد، ناخن و… بین دندان‌ها (عادت جویدن)
علائم طبیعی بعد از ایمپلنت در مقابل علائم خطر
۱. علائم طبیعی (معمولاً نگران‌کننده نیستند)
این موارد در روزهای بعد از جراحی ایمپلنت طبیعی هستند، به شرطی که به‌تدریج رو به بهبود بروند:
- درد خفیف تا متوسط که با مسکن تجویز شده کنترل می‌شود
- تورم گونه و لثه در ۲–۳ روز اول
- خون‌آبه‌ی کم از ناحیه‌ی جراحی
- کبودی خفیف روی پوست یا لثه
۲. علائمی که باید سریعاً با مطب تماس بگیرید
در صورت بروز این علائم، حتماً با مطب دکتر عارفی تماس بگیرید یا در صورت لزوم به اورژانس مراجعه کنید:
- خونریزی شدید یا مداوم که با فشار دادن گاز استریل قطع نمی‌شود
- درد شدید که روزبه‌روز بیشتر می‌شود و با مسکن کنترل نمی‌گردد
- تورم شدید همراه با تب، لرز یا خروج چرک از محل ایمپلنت
- احساس بی‌حسی مداوم در لب، چانه یا زبان بعد از گذشت چند ساعت از عمل
- لق شدن واضح ایمپلنت یا حرکت آن هنگام فشار ملایم
- بوی بد شدید یا طعم ناخوشایند دائمی از همان ناحیه
در صورت نیاز برای دریافت نوبت و بررسی حضوری، می‌توانید از طریق سایت رسمی
کلینیک دندانپزشکی دکتر وحید عارفی
اقدام کنید یا از اطلاعات تماس درج‌شده در سایت استفاده نمایید.
مراقبت های بعد از ایمپلنت دندان در ایمپلنت فوری
بخش زیادی از بیماران مطب دکتر عارفی از روش ایمپلنت فوری استفاده می‌کنند؛
یعنی در مدت کوتاه‌تری بعد از کشیدن دندان، پایه‌ی ایمپلنت و گاهی پروتز موقت نصب می‌شود.
- هرگونه فشار نسبی روی دندان موقت باید طبق دستور پزشک کنترل شود.
- به هیچ وجه از دندان موقت برای گاز زدن غذاهای سفت و ترد استفاده نکنید.
- جلسات کنترل در این نوع درمان اهمیت ویژه‌ای دارد؛ چون در عین سرعت، باید ثبات ایمپلنت هم حفظ شود.
برای مقایسه‌ی ایمپلنت معمولی و فوری و تأثیر آن بر درمان خود، می‌توانید مقاله‌ی
«ایمپلنت دندان معمولی بهتر است یا فوری؟»
را بخوانید.
مراقبت های بعد از ایمپلنت دندان در بلندمدت (ماه‌ها و سال‌ها بعد)
ایمپلنت، درمانی طولانی‌مدت و گاهی مادام‌العمر است، به شرطی که مراقبت‌های زیر را جدی بگیرید:
- مسواک منظم و صحیح
- روزی حداقل دو بار، با روش صحیح و تمرکز ویژه بر نواحی اطراف ایمپلنت.
- تمیز کردن بین دندانی
- استفاده از نخ دندان، نخ مخصوص ایمپلنت یا واترجت طبق آموزش.
- جرم‌گیری و چکاپ دوره‌ای
- مراجعه‌ی منظم به متخصص برای معاینه و تمیزکاری تخصصی جهت جلوگیری از التهاب اطراف ایمپلنت.
- کنترل بیماری‌های زمینه‌ای
- دیابت، پوکی استخوان، مصرف داروهای خاص و… باید تحت کنترل باشد؛ در غیر این صورت، ریسک عوارض ایمپلنت افزایش می‌یابد.
- ترک یا کاهش شدید سیگار و قلیان
- ادامه‌ی مصرف تنباکو در درازمدت شانس التهاب و لق شدن ایمپلنت را بالا می‌برد.
سوالات متداول بیماران مطب دکتر عارفی درباره مراقبت بعد از ایمپلنت
۱. چه زمانی می‌توانم مسواک زدن را شروع کنم؟
معمولاً از همان شب یا روز بعد، می‌توانید سایر دندان‌ها را مسواک بزنید.
برای ناحیه‌ی جراحی، طبق دستور دکتر (معمولاً بعد از ۲۴–۴۸ ساعت) با دقت و آرامش شروع کنید.
۲. چقدر بعد از ایمپلنت می‌توانم به محل کار برگردم؟
برای کارهای سبک اداری، بسیاری از بیماران ۱–۲ روز بعد از عمل برمی‌گردند؛
برای کارهای سنگین یا محیطی که با گرد و غبار و فعالیت بدنی زیاد همراه است، معمولاً نیاز به استراحت چند روزه بیشتر است.
۳. نوشیدن چای و قهوه بعد از ایمپلنت مشکلی دارد؟
در ۲۴ ساعت اول از نوشیدنی بسیار داغ خودداری کنید.
بعد از آن، نوشیدن چای و قهوه‌ی ولرم ایرادی ندارد، به شرطی که آرام بنوشید و در سمت مقابل ایمپلنت بجوید.
۴. ایمپلنت من تا چه زمانی دوام می‌آورد؟
اگر ایمپلنت توسط متخصص مجرب انجام شود و بیمار به‌خوبی
مراقبت های بعد از ایمپلنت دندان
را رعایت کند، می‌تواند سال‌ها و حتی مادام‌العمر کار کند.
۵. اگر یک روز مسواک یا نخ دندان را فراموش کنم چه می‌شود؟
یک روز فراموشی مشکل جدی ایجاد نمی‌کند، اما اگر این رفتار به عادت تبدیل شود، احتمال التهاب لثه و عفونت اطراف ایمپلنت بالا می‌رود.
روتین روزانه‌ی خود را جدی بگیرید.
چرا انتخاب دکتر وحید عارفی برای ایمپلنت و مراقبت‌های بعد از آن مهم است؟
- دکتر عارفی متخصص جراحی‌های ایمپلنت و لثه و دارای تجربه‌ی گسترده در لیزرتراپی و جراحی‌های لیزری در دندانپزشکی هستند.
- بیش از دو دهه تجربه در جراحی ایمپلنت و استفاده از تکنیک‌های به‌روز مثل ایمپلنت فوری و روش‌های پیشرفته‌ی پیوند استخوان و لثه، باعث می‌شود برنامه‌ی مراقبتی شما کاملاً شخصی‌سازی‌شده باشد.
- موقعیت مطب در خیابان شریعتی، جنب حسینیه ارشاد، دسترسی بیماران تهرانی را راحت کرده و امکان پیگیری منظم بعد از درمان را فراهم می‌کند.
چطور برای معاینه و پیگیری بعد از ایمپلنت نوبت بگیرم؟
برای ادامه‌ی مراقبت های بعد از ایمپلنت دندان و پیگیری وضعیت جوش خوردن ایمپلنت، می‌توانید:
- مستقیماً به سایت رسمی
کلینیک دندانپزشکی دکتر وحید عارفی (AR Dental)
مراجعه و از بخش‌های «رزرو نوبت» یا «تماس با ما» استفاده کنید. - یا در صورت نیاز از سامانه‌های نوبت‌دهی معتبر مانند
پذیرش۲۴
و
نوبت.آی‌آر
برای هماهنگی زمان مراجعه کمک بگیرید.
اگر بخواهیم در یک جمله بگوییم:
مراقبت های بعد از ایمپلنت دندان
یعنی ترکیب سه چیز:
- رعایت دقیق دستورات دکتر عارفی (دارو، بهداشت، تغذیه)
- خودداری از کارهای پرخطر مثل سیگار، جویدن روی ایمپلنت و ضربه
- پیگیری و معاینه‌ی منظم در مطب
با رعایت همین سه اصل، احتمال موفقیت ایمپلنت شما بسیار بالا خواهد بود و می‌توانید سال‌ها با لبخندی سالم و زیبا زندگی کنید.
