ایمپلنت دندان چیست؟
علیرغم پیشرفت در مراقبت های دندانی بسیاری از افراد از پوسیدگی شدید دندان رنج می برند. اگر پوسیدگی دندان در مراحل اولیه خود درمان نشود موجب از بین رفتن ریشه دندان می گردد. روش های درمانی متعددی وجود دارد که می توان به وسیله آنها دندان های از دست رفته را بازسازی کرد مانند بریج، پروتز دندان، ایمپلنت و … . ایمپلنت دندان یکی از جدیدترین و بهترین روش های ترمیم دندان های از دست رفته می باشد. انواع ایمپلنت دندانی وجود دارند که می توانند جایگزین ریشه دندان شوند و عملکرد یک دندان طبیعی را برای فرد داشته باشند. در این روش، طی یک جراحی سطحی، استخوان فک در محل دندان از دست رفته سوراخ شده و ایمپلنت به عنوان ریشه دندان درون فک جایگذاری می شود. این ریشه مصنوعی حالتی پیچ مانند دارد که می توان روی آن تاج دندان را نصب کرد. تاج دندان زمانی نصب می شود که ایمپلنت درون استخوان فک ثابت شده باشد و همچنین بافت های اطراف ایمپلنت نیز باید ترمیم شده باشند که برای ایجاد چنین شرایطی نیاز به یک الی دو ماه می باشد. در واقع تاج دندان پس از یک الی دو ماه روی ایمپلنت نصب می گردد. تاج دندان متناسب با دهان فرد و همرنگ با دندان های طبیعی او ساخته می شود.
مزایای انواع ایمپلنت دندانی نسب با سایر روش ها
استفاده از روش ایمپلنت دندانی نسبت به روش های دیگر مانند بکارگیری پروتز ها دارای مزایای متعددی می باشد که عبارت اند از :
راحت تر و طبیعی تر بودن ایمپلنت نسب به پروتز
استحکام در نصب و موفقیت آمیز تر بودن
عملکرد بهتر هنگام غذا خوردن و جویدن
عدم آسیب به دندان های مجاور
کاهش حساسیت در دهان و دندان های مجاور
ثابت بودن
با این حال ممکن است نصب انواع ایمپلنت در دهان و فک در برخی از افراد موجب حساسیت و بروز عفونت گردد. در نتیجه تشخیص اینکه فرد از ایمپلنت استفاده کند یا سایر روش های ترمیمی به عهده دندانپزشک می باشد.
روکش ها و انواع اتصالات ایمپلنت ها
رایج ترین انواع ایمپلنت دندان و عبارت اند از آندوستال، ساب پریوستال و زایگوماتیک . در ادامه توضیحی مختصری درباره هر کدام آورده شده است.
ایمپلنت اندوستال : این نوع از ایمپلنت های دندانی رایج ترین و ایمن ترین نوع ایمپلنت محسوب می شوند. بسیاری از بیماران از این نوع ایمپلنت دندانی استفاده می کنند. نکته مهم در مورد این نوع از انواع ایمپلنت این است که برای نصب آن در استخوان فک نیاز است که فرد دارای لثه و استخوان فک سالم باشد. زیرا در این روش ایمپلنت دقیقا درون استخوان فک قرار می گیرد. بنابراین برای بهبود آن نیاز به مدت زمان یک الی دو ماهه می باشد تا بافت های اطراف ایمپلنت به خوبی رشد کنند. پس از این مرحله تاج دندان روی ایمپلنت قرار می گیرد.
ایمپلنت ساب پریوستئال : ایمپلنت های زیر پریوستئال، یکی دیگر از انواع ایمپلنت های دندانی می باشند. این نوع از ایمپلنت برای افرادی مناسب است که نمی خواهند از ایمپلنت نوع اول استفاده کنند و یا نمی خواهند حفره ای درون استخوان فک آنها ایجاد شود. است. زیرا در ایمپلنت ساب پریوستئال، ایمپلنت به جای اینکه در حفره و استخوان فک قرار گیرد، در بالای استخوان ثابت می شود اما همچنان در لثه فرو رفته است. در واقع تفاوت این نوع از ایمپلنت با نوع اول در این است که عمق حفره ای که در دهان ایجاد می شود کمتر بوده و ایمپلنت در استخوان فک فرو نمی رود. این نوع از انواع ایمپلنت برای افرادی کاربرد دارد که بنا به دلایل و بیماری های مختلف، استخوان فک آنها برای کاشت ایمپلنت مناسب نباشد و یا فرد نمی خواهد تحت جراحی شدید و عمیق قرار گیرد.
ایمپلنت های زیگوماتیک : استفاده از ایمپلنت زیگوماتیک مانند دو مورد قبلی متداول نبوده زیرا از پیچیده ترین انواع ایمپلنت دندانی محسوب می شود. این مورد نیز فقط در صورتی استفاده می شود که فرد استخوان فک کافی برای استفاده از روش اول نداشته باشد. در این روش ایمپلنت به جای اینکه در استخوان فک قرار گیرد، در استخوان گونه جایگذاری می شود. بنابراین پیچیدگی و حساسیت کار بسیار افزایش می یابد. به همین دلیل فقط در زمانی استفاده می شود که دو نوع قبلی از انواع ایمپلنت مناسب فرد نباشد.
اندازه های انواع ایمپلنت
طرح درمان اولیه برای ایمپلنت دندانپزشکی باید شامل اندازه ایده آل ایمپلنت باشد که اساساً بر اساس ملاحظات بیومکانیک و زیبایی است. هنگامی که دندان ها با ایمپلنت های دندانی جایگزین میشوند، ایمپلنت باید اندازه استاندارد و متناسب با فک و دهان بیمار داشته باشد. بررسی میزان فشار، فرورفتگی وبیرون زدگی های لثه، صورت و گونه فرد و … همگی در تعیین اندازه انوع ایمپلنت تاثیر گذار است. به طور کلی اندازه یک ایمپلنت در درجه اول با توجه به حجم استخوان موجود در فک تعیین میشد. به دلیل محدودیت کانال فک پایین و سینوس فک بالا، ایمپلنتهای بلندتر را در نواحی جلویی دهان و ایمپلنتهای کوتاهتر را در قسمت های انتهایی دهان استفاده می کنند. عرض ایمپلنت، که در طول جراحی مشخص می گردد، به پهنای استخوان فک بستگی دارد اما در اکثر موارد از انواع ایمپلنت با قطر 4 میلیمتر استفاده میشود. اکثر تولید کنندگان ایمپلنت های دندانی، ایمپلنت هایی با طول های مختلف ارائه می دهند. رایج ترین اندازه ها ( طول) بین 7 تا 16 میلی متر است. به طور کلی فاکتور مهم در تعیین اندازه طول و عرض انواع ایمپلنت های دندانی، تراکم استخوان فک می باشد. به عنوان مثال، زمانی که بیمار پارافانکشن دارد یا استخوان تراکم کمتری دارد، باید از ایمپلنت های بزرگتر استفاده کرد زیرا نیروی بیشتری به اباتمنت ایمپلنت وارد شده و در نتیجه تنش های بیشتری را به رابط ایمپلنت و استخوان منتقل می کند. در واقع، زمانی که اندازه ایده آل ایمپلنت برای بار بیومکانیکی کافی نباشد، نیاز است سایز ایمپلنت تغییر یابد تا بتواند فشار وارد شده را تحمل کند. علاوه بر بار بیومانیکی، توجه به زیبایی فک نیز از اهمیت برخوردار است. اندازه ایمپلنت نباید طوری باشد که زیبایی فک و چهره فرد را تحت تاثیر قرار دهد.